24.04.2020. Temat: Poezja Daniela Naborowskiego.
Twórczość Daniela Naborowskiego należy do nurtu dworskiego literatury baroku. Cechuje ją otwartość na nowinki literackie płynące z zachodniej Europy, podejmowanie modnych tam rozwiązań formalnych, a także nawiązywanie do utworów znanych ówcześnie twórców włoskich i francuskich. Z racji wszechstronnego wykształcenia i przebywania na dworze Radziwiłłów Naborowski uprawiał bardzo bogatą twórczość. Tworzył poezję dworską, która miała przede wszystkim wzbudzić u czytelnika podziw i go zaskoczyć, jak i wiersze zawierające metafizyczną refleksję nad przemijaniem i marnością świata doczesnego.
NURT DWORSKI – rozwijał się na dworach magnackich, książęcych, królewskich; tworzyli w nim wykształceni poeci, bywalcy europejskich salonów, znający się na sztuce, etykiecie, podążający za modą, wielu z nich pełniło na dworze funkcje urzędników i dyplomatów; utwory sławiły piękno kobiet, flirt, zabawę; wiersze miały wzbudzać zachwyt, dlatego dbano o ich kunsztowną formę.
Cechą jego twórczości jest barokowa dbałość o formę. Dzieła Naborowskiego opierają się na wyjątkowych konceptach i zawierają różnorodne środki stylistyczne.
KONCEPT – wyraźny, oryginalny pomysł, który wpływa na konstrukcję i wymowę utworu literackiego oraz zaskakuje czytelnika
- Przeczytaj zawarte w podręczniku (str.152) informacje na temat autora i jego twórczości.
- Przeczytaj utwory: „Na oczy królewny angielskiej”, „Krótkość żywota”, „Marność”.
- Po przeczytaniu odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia do tekstów (str. 155). Podczas pracy wykorzystaj wskazówki do analizy i interpretacji (str.154)
Temat: Poezja dworska Jana Andrzeja Morsztyna.
Niespokojny czas epoki baroku wpłynął na zróżnicowanie literatury. Jednym z nurtów, który ówcześnie się rozwijał, był wspominany już na poprzedniej lekcji nurt dworski.
Nurt dworski
- Rozwijał się na dworach magnackich, książęcych, królewskich.
- Tworzyli w nim wykształceni poeci, znający się na sztuce, etykiecie, podążający za modą.
- Utwory sławiły piękno kobiet, flirt i zabawę.
- Wiersze miały wzbudzać zachwyt i zainteresowanie autorem, dlatego poeci tworzyli utwory kunsztowne, oryginalne.
Najwybitniejszy przedstawiciel poezji dworskiej to Jan Andrzej Morsztyn.
Morsztyn pisał wiersze głównie o tematyce miłosnej. Jego utwory pochodzą z dwóch zbiorów, które opublikowane zostały dopiero 200 lat po śmierci poety. Swoją twórczość traktował jako rozrywkę umilającą życie dworskie. Wzorem był dla niego słynny w całej Europie poeta Giambattista Marino, który uważał, że zadaniem artysty jest zadziwiać odbiorcę niezwykłym pomysłem, a wiersz ma być elegancki i wyrafinowany.
- Przeczytaj informacje na temat Jana Andrzeja Morsztyna i jego twórczości zawarte w podręczniku (str.156) lub wykorzystaj link:
https://epodreczniki.pl/a/poeta-dworu-i-salonu-czyli-jan-andrzej-morsztyn/DuA5HOnOg
- Przeczytaj sonet „Do Trupa” i wykonaj poleceni a i zadania
- Ustal podmiot liryczny w wierszu.
- Określ z kim rozmawia podmiot liryczny.
- Wskaż podobieństwa między zakochanym a trupem. Uwzględnij następujące kryteria: bladość, rodzaj płomienia, przyczyna ciemności, zniewolenie.
Odpowiedź zapisz w zeszycie w tabeli według poniższego wzoru:
| Kryterium podobieństwa | Zakochany | Trup |
| przyczyna śmierci | ugodziła go strzała miłości | zginął od strzały śmierci |
- Odwołując się do zwrotki 3 i 4 wyjaśnij, czym różni się zakochany od trupa?
Komentarz – Podmiot liryczny jest nieszczęśliwym kochankiem, który zwraca się do tytułowego trupa porównując jego sytuację ze swoją. Puentą utworu jest stwierdzenie, że lepiej być trupem niż nieszczęśliwie zakochanym.
- Budowa sonetu.
Przyjrzyj się budowie wiersza. Omów ją odpowiadając na pytania:
- Z ilu zwrotek składa się utwór?
- Ile wersów zawierają poszczególne zwrotki?
- Jakie rodzaje rymów występują w wierszu?
- Które zwrotki zawierają opis, a które refleksje i przemyślenia?
Zapisując odpowiedzi do zeszytu samodzielnie zredagujesz definicję sonetu.
- Wykorzystując lekcję dostępną na platformie e-podręczniki wysłuchaj a następnie przeczytaj utwór „Niestatek [Oczy są ogień], a następnie wykonaj polecenia 6.2 -6.7
https://epodreczniki.pl/a/poeta-dworu-i-salonu-czyli-jan-andrzej-morsztyn/DuA5HOnOg
Pozdrawiam – Katarzyna Nowak