Temat: Choroby koni.
Celem dzisiejszej lekcji jest poznanie wybranych chorób koni, ich przyczyn i objawów.
Zapoznaj się z treścią, która znajduje się poniżej i przepisz do zeszytu punkty jako notatkę z dzisiejszej lekcji.
- Choroby układu pokarmowego (wymień choroby i objawy do każdego punktu oraz sposoby zapobiegania).
- Choroby układu oddechowego.
- Choroby skóry.
- Choroby kopyt.
- Jak przeciwdziałać chorobom u koni? (wymień)
Choroby koni – najczęściej występujące choroby i ich leczenie
O tym, że powiedzenia “zdrowy jak koń” czy “końskie zdrowie” niestety odzwierciedlenie w rzeczywistości mają bardzo rzadko, zdążył się przekonać co najmniej co drugi właściciel konia. Jakie choroby najczęściej dopadają naszych kopytnych podopiecznych? Jak w razie ich wystąpienia się zachować i jak im przeciwdziałać?
1. Choroby układu pokarmowego u koni
Kolka
przyczyny:
- przeładowanie żołądka
- zaczopowanie jelita
- zapiaszczenie jelita ślepego
- zapętlenie jelita
- zaczopowanie jelita poprzez inwazję pasożytów przewodu pokarmowego
- niedrożność naczyń krezkowych poprzez wędrujące larwy pasożytów
objawy: wszystkie zmiany chorobowe w obszarze żołądka i jelit z objawami bólowymi określane są mianem kolki; możliwe jest również zatrzymanie moczu w pęcherzu określane mianem kolki moczowej. Symptomy mogą być bardzo różne:
- brak apetytu
- brak zainteresowania otoczeniem
- niepokój
- odstawianie tylnych kończyn
- nieregularne, ale intensywne pocenie się od nasady ogona aż po łopatki
- nerwowe ziewanie
- pokładanie i tarzanie
- grzebanie przednimi kopytami
- wymachiwanie ogonem
- oglądanie się na boki
- gryzienie słabizn lub uderzanie tylnymi nogami w brzuch
- częste próby oddawania moczu
- przyspieszenie tętna i oddechu
Leczenie: już przy pierwszych objawach kolki należy zawiadomić lekarza weterynarii, kolki są bardzo częstą przyczyną padnięć koni. Do czasu przyjazdu lekarza należy:
- nie pozwalać koniowi na pobieranie paszy
- kontrolować tętno, oddech, oddawanie moczu i pobieranie wody
- wyprowadzić konia z boksu i oprowadzać w ręku – nie kłusować
- w niektórych przypadkach niezbędne może się okazać przeprowadzenie zabiegu w klinice weterynaryjnej – należy przygotować ewentualny transport
![]() |
EGGERSMANN F-MUSLI – PASZA BEZ OWSA 30 KG |
Zapobieganie:
- zapewnianie zwierzęciu regularnego ruchu
- po karmieniu pozostawić konia co najmniej godzinę w stajni
- systematycznie kontrolować jakość paszy
- indywidualnie ustalać dawki pokarmowe
- regularnie odrobaczać
Co powinniście wiedzieć więcej na temat kolki znajdziecie w tym wpisie: NIEZBĘDNIK CODZIENNY I AWARYJNY KONIA KOLKUJĄCEGO
![]() |
EGGERSMANN MESZ DLA KONI- MASH EMH 15 KG |
Ostre zęby u koni
przyczyny: naturalny proces związany ze wzrostem i ścieraniem się zębów
objawy: przez boczne ruchy żuchwy w trakcie przeżuwania tworzą się ostre krawędzie zębów przedtrzonowych i trzonowych. Krawędzie te mogą kaleczyć śluzówkę policzków lub krawędzi języka, przez co:
- koń je wolno
- bardziej się ślini
- pozostawia nieprzeżute fragmenty pokarmu w żłobie
- ostatecznie następuje ogólny spadek apetytu
Leczenie: przy pierwszych objawach należy powiadomić lekarza weterynarii, który powinien przeprowadzić tarnikowanie zębów
2. Choroby układu oddechowego u koni
Grypa – choroba wirusowa
przyczyny: wirus grypy
objawy:
- osowiałość
- wysoka temperatura
- suchy, silny kaszel
- wyciek z nosa
- równoczesne zachorowania u kilku koni
Leczenie: przy podejrzeniu wystąpienia nieżytu oskrzeli natychmiast powiadomić lekarza weterynarii. Do pełnego wyzdrowienia koń musi mieć zapewniony ruch na świeżym powietrzu
Zapobieganie:
- kontrola siana i słomy pod względem jakości
- nie wsadzać spoconego konia do stajni
- zapewniać dostęp świeżego powietrza do stajni
- dbać o higienę w stajni
Przewlekły nieżyt oskrzeli u koni
Przyczyny: nieleczona lub niecałkowicie wyleczona grypa (ostry nieżyt oskrzeli)
Objawy:
- długie napady suchego kaszlu
- zakłócenie oddychania
- duszność
Leczenie: Długotrwałe i trudne, warunkiem jest zapewnienie leczonemu koniowi właściwych warunków higienicznych w stajni i kontrolowanego ruchu na świeżym powietrzu
Zapobieganie:
- po zapewnieniu nieżytu oskrzeli zapewnić długi okres rekonwalescencji
- dbać o dobrą jakość powietrza w stajni
- zamiast słomy stosować odpylone wióry drzewne
- podawać zwilżone siano
3. Choroby skóry u koni:
Gruda
Przyczyny: powstanie grudy najczęściej spowodowane jest przez uszkodzenie skóry w zgięciu pęcinowym i wtargnięcie w to uszkodzenie drobnoustrojów z otoczenia
Objawy: na tylnej powierzchni pęciny pojawia się zapalenie skóry, najczęściej niewielkich rozmiarów lecz z czasem rozprzestrzeniające się
Leczenie:
- Regularne odkażanie
- nawilżanie
- stosowanie kremów antybakteryjnych i przeciwgrzybiczych/ dedykowanych preparatów na grudę
Zapobieganie:
- unikanie nadmiaru wody w pielęgnacji kończyn
- unikanie otarć (od kaloszków, żwiru, zamarzniętego śniegu)
- w sezonie jesiennym i zimowym można zabezpieczać czystą pęcinę stosując krem emulsyjny
- koń powinien stać na suchym podłożu
- nigdy nie obcinać ani nie skracać włosów na pęcinie (szczotek)
Odsednienie
Przyczyny: niewłaściwe dopasowanie sprzętu: siodła, popręgu, derek, uprzęży
Objawy: zapalenie tkanek w okolicy kłębu lub w okolicach pod siodłem, przejawiające się obrzękiem i wrażliwością na dotyk, często towarzyszy temu otarcie skóry
Leczenie:
- przy uszkodzeniach skóry aseptyczne okłady chłodzące
- przy braku naruszenia powłoki skóry stosowanie glinek i żeli chłodzących
- wyłączenie z użytkowania
Zapobieganie:
- dokładne czyszczenie miejsc na których będą leżeć siodło oraz popręg
- kontrolowanie stanu siodła (które naturalnie jest dobrze dopasowane!) wraz z czaprakiem, podkładkami oraz popręgu
- unikanie ostrego zawracania
4. Choroby kopyt
Ochwat u koni
Postawa ochwatowa
Przyczyny:
- podanie nadmiernej ilości paszy treściwej przy braku ruchu
- pasza zbyt bogata w białko (np na początku sezonu pastwiskowego)
- zbyt intensywny ruch na twardym podłożu
- nieprawidłowe okucie
- zatrucia różnego pochodzenia
- alergie
Objawy:
- gorące i wrażliwe na dotyk kopyta
- charakterystyczna postawa z wysunięciem do przodu kończyn przednich
- trudności z poruszaniem się po twardym podłożu
- wysoka temperatura ciała
Leczenie: jedynie specjalistyczne, intensywne leczenie może dać zadowalające wyniki, nie gwarantuje nigdy powrotu do stanu zdrowia sprzed choroby
Zapobieganie:
- unikanie przyczyn mogących wywołać stan zapalny w kopycie
- dostosowanie indywidualne dawek pokarmowych
- stosowanie się do wszystkich zaleceń profilaktyki schorzeń układu pokarmowego
- stosowanie właściwej korekcji i kucia kopyt
Podbicie
Przyczyny:
- praca niepodkutych koni na twardym, kamienistym podłożu
- nieusunięty kamień zakleszczony pomiędzy podkową a kopytem
Objawy:
- kulawizna
- podniesiona ciepłota kopyta
- wrażliwość na omacywanie
- “ostrożne” chodzenie z wyraźną bolesnością
Leczenie: podejmowane przez lekarza weterynarii w zależności od stopnia zmian chorobowych
Zapobieganie:
- unikanie pracy na kamienistym i twardym podłożu
- usuwanie kamieni z kopyt w trakcie codziennej pielęgnacji
- kontrolowanie prawidłowości kucia
![]() |
KERALIT PREPARAT NA ZGNIŁE STRZAŁKI STRAHL-LIQUID |
Jak przeciwdziałać chorobom u koni?
To zaskakujące, ale możemy uniknąć wielu końskich chorób dbając o parę na pozór drobnych i łatwych rzeczy:
1. Żywienie – to podstawa, niewłaściwe może prowadzić do kolek, pogorszenia się jakości włosów, zębów i kopyt, alergii. Przede wszystkim dbajmy, aby siano i ziarno podawane naszemu wierzchowcowi było dobrej jakości – stęchłe, wilgotne, a w najgorszym wypadku – spleśniałe i popsute, może doprowadzić do katastrofy. Jeśli nasz koń ma problemy skórne czy z rogiem, warto poradzić się nie tylko weterynarza, ale również dietetyka!
![]() |
WITAMINY OGÓLNE DLA KONI EGGERSMANN HORSE VITAL PLUS, 4 KG |
2. Ruch – ściśle powiązany z żywieniem, ale nie tylko w kwestii energii czy tłuszczyku naszego wierzchowca, ale również trawieniem pokarmu. Pamiętajmy, że konie stojące cały dzień w boksie są bardziej podatne na kolki! Równocześnie nie zapominajmy o niezbędnej przerwie między posiłkiem a jazdą (po podaniu owsa min 45 minut!)
3. Regularne odrobaczanie pod okiem lekarza weterynarii
Wielu chorobom pasożytniczym możemy przeciwdziałać regularnym odrobaczaniem – przed i po sezonie pastwiskowym. Pamiętajmy jednak również o tym, że leki na odrobaczanie mocno obciążają wątrobę konia, dlatego nie wolno ich stosować częściej (no chyba że na zalecenie lekarza). Również jeśli nasz koń ma problemy z wątrobą, lepszą opcją może okazać się nie stosowanie ich wcale!
4. Właściwe warunki zoohigieniczne -skomplikowane słowa, ale przekaz bardzo prosty – nasz koń musi mieć czysto. Naturalnie nie musicie codziennie wjeżdżać do jego boksu z odkurzaczem, ale podłoże w jego boksie powinno być codziennie ścielone, aby było suche. To samo tyczy się wybiegów – powinny być suche, bez błota “po kolana”. Wilgoć sprzyja rozwijaniu się grudy oraz gniciu strzałki, które gdy już się pojawią, nieraz są bardzo trudne do zaleczenia!
Jako potwierdzenie aktywności poproszę o przesłanie zdjęć notatek na pocztę: a.swiderska.zsckr@gmail.com
Pozdrawiam. Anna Świderska