TEMAT: Stres – definicja, objawy, uwarunkowania, strategie radzenia sobie z nim.
Zbliża się koniec roku szkolnego i czekają Was egzaminy. Każdy w inny sposób reaguje na stres z tym związany. Na dzisiejszej lekcji chciałabym wyjaśnić czym jest stres i jaką rolę odgrywa w życiu, jak rozpoznawać objawy stresu i identyfikować najważniejsze sytuacje stresowe w swoim życiu oraz próbować radzić sobie z nimi.
Ulotka – stres-uczniowie
- „Stres jest to relacja pomiędzy umiejętnościami radzenia sobie człowieka a wymaganiami stawianymi mu przez otoczenie”.
Stres jest naturalną, nieuniknioną częścią naszego życia, normalną reakcją biologiczną naszego organizmu. Brak reakcji stresowej oznacza śmierć organizmu. Jest naturalną reakcją na codzienne wyzwania – nie tylko negatywne, ale i pozytywne.
Pewien optymalny poziom stresu (mobilizacji) jest potrzebny do działania, efektywnej pracy i wykonywania zadań. Można więc wyróżnić eustres (dobry, korzystny stres) i distres (zły, niekorzystny stres).
- Objawy stresu.
Proszę obejrzeć fragment filmu „Stres pod kontrolą”. Zwróćcie uwagę na reakcje bohaterów w danej sytuacji.
Proszę skopiować link i wkleić do przeglądarki bo inaczej nie chce otwierać strony.
Ludzie są różni i spotykają ich różne stresujące wydarzenia, ale objawy stresu są zawsze takie same. Są to objawy somatyczne i psychiczne.
Objawy somatyczne są zwykle podobne. Zdarzenie wywołuje stres, jeśli spostrzegamy je jako zagrożenie. Interpretacja zdarzenia dokonuje się w mózgu. Do krwi wydzielane są adrenalina – zwana hormonem stresu i noradrenalina – zwana hormonem walki, które powodują np.
– spadek ciśnienia
– obniżenie temperatury ciała a następnie wskutek zadziałania mechanizmów obronnych, reakcje przeciwne:
– podwyższenie ciśnienia
– przyśpieszenie oddechu
– przyśpieszenie tętna
Te warunki stwarzają organizmowi optymalne warunki do podjęcia walki, obrony lub ucieczki.
Psychiczne objawy stresu są bardziej zróżnicowane. Zależą od sytuacji, którą postrzegamy jako zagrażającą, a także od właściwości osoby, która przeżywa stres. Objawy te zazwyczaj odczuwane są jako przykre doznania (dlatego ludzie starają się ich uniknąć). Są to np.
– uczucie niepokoju, strach
– gniew
– poczucie bezradności
– poczucie pustki w głowie
– trudności w koncentracji uwagi
– kłopoty ze snem
– trudności w podejmowaniu decyzji
Jeśli sytuacje stresowe nawracają z dużą częstością lub jeśli stres ma charakter przewlekły, obserwujemy u ludzi poczucie ogólnego dyskomfortu psychicznego, złego samopoczucia czy nawet depresji.
- Główne źródła stresu uczniów.
Możemy wyróżnić trzy źródła stresu :
– zakłócona relacja między nauczycielem a uczniem
– zakłócona relacja między grupą rówieśników a jednostką
– zakłócona relacja między rodzicami a dzieckiem
W relacjach między nauczycielem a uczniem czynnikami stresogennymi są:
– niesprawiedliwe ocenianie
– ośmieszanie ucznia
– humory nauczyciela
– straszenie ucznia nieukończeniem szkoły
– nadmiar sprawdzianów
– brak wiedzy u ucznia
– przeładowany program nauczania
Ponadto do tego mogą dochodzić stresy związane ze szkołą:
– zmiany nauczycieli i zmienne wymagania
– rozkład zajęć (zajęcia popołudniowe)
– podział uczniów na lepszych i gorszych
W relacjach między grupą rówieśniczą a jednostką czynnikami stresogennymi są:
– brak akceptacji w grupie
– rywalizacja
– strach przed ośmieszeniem się przed grupą
– donosicielstwo
W relacjach między rodzicami a dzieckiem czynnikami stresogennymi są:
– przerost ambicji rodziców
– strach przed rodzicami
– stosowanie kar cielesnych
– brak akceptacji u rodziców
– nadmiar obowiązków domowych
– brak miejsca do nauki
– rozwód rodziców
– alkoholizm
- Sposoby radzenia sobie ze stresem.
Każdy człowiek ma własne sposoby radzenia sobie ze stresem. Radzenie sobie ze stresem jest umiejętnością zdobywaną w toku doświadczenia życiowego. Grunt pod nią przygotowują nam nasi rodzice, opiekunowie i inne ważne osoby w naszym życiu. Świadomie bądź nieświadomie pokazują nam reakcje na stres, zaś my w dużym stopniu kopiujemy, naśladujemy.
Doraźne sposoby radzenia sobie ze stresem:
– rozmowa z przyjacielem
– oglądanie ulubionego filmu
– słuchanie ulubionej muzyki
– kąpiel w pachnącej pianie
– wykonywanie czynności domowych
– spacer
– wycieczka do lasu
– czytanie ulubionej książki
– wyjście do teatru, kina na koncert
– aktywność fizyczna (aerobik, pływanie, jazda na rowerze itp.)
– aromaterapia
Długofalowe sposoby radzenia sobie ze stresem:
– medytacja
– trening autogenny Schultza polega na całkowitym rozluźnieniu ciała drogą autosugestii, aż do uzyskania stanu przyjemnego bezwładu i wyłączenia myślenia w celu odprężenia psychicznego
– relaksacja neuromięśniowa Jacobsona polega na napinaniu i rozluźnianiu kolejnych partii mięśni
– joga
– trening mentalny polega na szczegółowym i obrazowym wyobrażaniu sobie pożądanej sytuacji, np. tego, jak osiąga się sukces i przezwycięża stres.
Omówione sposoby walki ze stresem należą do tak zwanych sposobów konstruktywnych (przyczyniają się do lepszego samopoczucia). Obok nich istnieją sposoby destrukcyjne, które prowadzą do chorób, uzależnień (np. alkohol, papierosy, narkotyki).
Proszę obejrzeć film – sposoby radzenia sobie ze stresem
Proszę skopiować link i wkleić do przeglądarki bo inaczej nie chce otwierać strony.
Osoby, które nie radzą sobie w trudnych sytuacjach, mogą zwrócić się do pedagoga bądź psychologa.
Lisiecka Anna