Dzień dobry
24. 04. 2020 r.
T: Zasady ekologicznej uprawy roślin.
Celem lekcji będzie poznanie zasad ekologicznej uprawy roślin.
Zagadnienia do tematu:
Przyjrzyj się zasadom ekologicznej uprawy roślin. Pomoże w tym Moduł II – Produkcja roślinna prowadzona metodami ekologicznymi
file:///C:/Users/Nauczyciel/Downloads/14_2.1_RE_tresc%20(6).pdf
a następnie proszę zapisać w formie notatki z dzisiejszej lekcji zagadnienia :
1.Płodozmian
Prawidłowo ułożony płodozmian w rolnictwie ekologicznym, minimum czteroletni, pozwala sterować populacjami patogenów, szkodników i chwastów.
Funkcje:
- nawozową, dzięki czemu kształtuje bilans azotu i materii organicznej w glebie,
- sanitarną, dzięki czemu ogranicza rozwój chorób, szkodników oraz reguluje zachwaszczenie.
- Dobór odmian roślin uprawnych
– Stosowanie odmian przystosowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych, odznaczających się dużą odpornością na choroby grzybowe, bakteryjne i szkodniki oraz konkurencyjnych wobec chwastów.
– Gatunki roślin uprawianych w gospodarstwie ekologicznym powinny charakteryzować się zdolnością do konkurowania z chwastami.
– W ekologicznym gospodarstwie rolnym zabrania się uprawiać odmiany roślin zmodyfikowanych genetycznie (GMO).
- Materiał siewny i sadzeniowy
– Powinien być wytwarzany w danym regionie i musi pochodzić z gospodarstwa ekologicznego. -Niedopuszczalne jest zaprawianie nasion oraz materiału sadzeniowego środkami syntetycznymi. -Dopuszczalne są zabiegi fizyczne przyspieszające kiełkowanie, takie jak moczenie nasion i ich skaryfikowanie.
- Regulatory wzrostu i rozwoju
W rolnictwie ekologicznym dozwolone jest stosowanie naturalnych substancji, takich jak:
- Preparaty biodynamiczne – służące do stymulowania procesów humifikacyjnych w pryzmie kompostowej i do opryskiwania roślin w celu zwalczania chorób i ochrony przed szkodnikami.
- Wyciągi kompostowe – najskuteczniej działają wyciągi ze świeżych kompostów z dodatkiem obornika. Stosowane są przeciwko szarej pleśni, zgniliznom, mączniakom.
- Ekstrakty roślinne – wyciągi z roślin, a dokładniej wyciągi z ich kwiatów, liści, kory, owoców lub korzeni. Zawierają: garbniki, flawonoidy, saponiny, olejki eteryczne, śluzy, witaminy i inne cenne substancje. Są one regulatorami wzrostu i rozwoju roślin.
Niedozwolone jest stosowanie substancji syntetycznych o charakterze hormonów roślinnych, takich jak:
- antywylegacze,
- substancje stymulujące rozkrzewianie,
- substancje stymulujące zapłodnienie i inicjujące partenokarpiczne zawiązywanie owoców,
- substancje przyspieszające lub opóźniające dojrzewanie,
- substancje hamujące kiełkowanie bulw i cebul,
- substancje pobudzające ukorzenianie sadzonek i inne.
- Nawozy i nawożenie
Podstawowymi nawozami w gospodarstwach ekologicznych są:
- obornik stosowany pod pług,
- kompost wprowadzany powierzchniowo i płytko mieszany z glebą kultywatorem lub broną,
- nawozy zielone.
Nawozami uzupełniającymi w gospodarstwie ekologicznym są:
- nawozy mineralne – mielone skały, takie jak: bazalt, bentonit, gips, kizeryt, dolomit, wapno magnezowe, wapno węglanowe, kreda nawozowa (pojezierna, łąkowa, margiel); boraks; nawozy potasowe: kainit, kalimagnezja, siarczan potasu; skały fosforytowe (mączki); popiół drzewny;
- muł i osady z naturalnych zbiorników wodnych; torf w ilości do 20% w podłożach do produkcji rozsad;
- nawozy organiczne: mączka z kości, krwi, rogów, pierza, skorupy jaj, mączka rybna, odpady z własnego gospodarstwa; makuchy, kora drzewna, trociny, humus;
- nawozy wytwarzane na bazie suszonych glonów morskich;
- „EM” (Efektywne Mikroorganizmy) – preparat zawierający „uśpione” pożyteczne mikroorganizmy glebowe (występujące w środowisku naturalnym).
Nawozami niedozwolonymi w gospodarstwie ekologicznym są:
- syntetyczne nawozy azotowe, guano, nawozy przemysłowe (w tym chelatowe, mikroelementowe i dolistne), nawozy o spowolnionym działaniu itp.;
- gnojowica, komposty z odpadów komunalnych, osady ściekowe spoza gospodarstwa, nieprzekompostowane fekalia, komposty z udziałem fekaliów w uprawie warzyw, odchody z ferm zwierząt futerkowych, nawóz popieczarkowy (podłoże) z konwencjonalnych pieczarkarni;
- produkowane przemysłowo nawozy organiczno-mineralne (w tym na bazie węgla brunatnego), popioły węgla z elektrociepłowni, kotłowni i zakładów przemysłowych.
Istotą nawożenia w rolnictwie ekologicznym jest utrzymanie lub podwyższenie żyzności i biologicznej aktywności gleby oraz stworzenie optymalnych warunków rozwoju roślin, poprzez gospodarowanie składnikami pokarmowymi w obiegu zamkniętym. Nawozi się glebę, dostarczając „pokarm” mikroorganizmom glebowym, a nie bezpośrednio roślinie uprawnej. Dopiero mikroorganizmy glebowe udostępniają korzeniom roślin składniki pokarmowe w odpowiedniej formie, ilości i proporcjach. Podstawą nawożenia w rolnictwie ekologicznym jest próchnica uzyskiwana w procesie kompostowania obornika lub innych materiałów organicznych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.
- Ochrona roślin
Podstawą ochrony roślin w gospodarstwie ekologicznym są następujące działania:
- ograniczenie występowania chwastów realizowane poprzez zapobieganie ich wystąpieniu metodami pośrednimi, tzn. wykorzystującymi całokształt agrotechniki (płodozmian, uprawę roli, dobór odmian, jakość materiału siewnego, termin i gęstość siewu, mulczowanie i ściółkowanie) oraz bezpośrednie ich zwalczanie; niestosowanie herbicydów zarówno na polach uprawnych, jak również na miedzach, brzegach pól, w rowach, przy drogach oraz pasach zadrzewień śródpolnych;
- stosowanie zabiegów odchwaszczających;
- ochrona roślin przed nadmiernym rozwojem chorób i szkodników;
- stosowanie środków ochrony roślin zawierających wyłącznie substancje biologicznie czynne, mikroorganizmy oraz organizmy żywe.
Bezpośrednie zwalczanie chwastów w gospodarstwie ekologicznym polega przede wszystkim na:
- stosowaniu uprawek mechanicznych przy użyciu bron, obsypników i pielników,
- stosowaniu herbicydów biologicznych,
- wyrywaniu chwastów,
- stosowaniu narzędzi ręcznych,
- odchwaszczaniu termicznym przy użyciu specjalistycznych urządzeń, zwłaszcza przed wschodami wolno kiełkujących gatunków warzyw, np. marchwi i cebuli.
Podsumowanie:
Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione czynniki można stwierdzić, że podstawą układania płodozmianu jest:
- Rotacja co najmniej czteroletnia.
- Pod rośliny jednoroczne należy stosować przynajmniej co 3–4 lata nawożenie obornikiem, a jego działanie uzupełniać dodatkowo nawozami zielonymi oraz kompostem.
- W płodozmian polowy należy włączyć uprawę mieszanek motylkowo-trawiastych.
- Po uprawie roślin takich jak ziemniaki, marchew czy kukurydza, czyli wymagających intensywnego nawożenia organicznego i mineralnego, należy uprawiać rośliny o mniejszych wymaganiach nawożenia.
- Po uprawie roślin wymagających intensywnego nawożenia organicznego i mineralnego (ziemniaki, marchew, kukurydza), należy uprawiać rośliny o mniejszych wymaganiach pokarmowych, dobrze wykorzystujące pozostałe w glebie składniki nawozowe.
- Po uprawie roślin wzbogacających glebę w azot należy uprawiać rośliny o dużym zapotrzebowaniu na azot i dobrze wykorzystujące jego pozostałości w glebie, czyli zboża, słonecznik, grykę.
- Po uprawie roślin motylkowych i strączkowych nie należy wysiewać innych gatunków należących do tego samego elementu zmianowania, natomiast po roślinach zbożowych nie powinno się uprawiać innych zbóż, z powodu jednostronnego wyczerpania składników pokarmowych, masowego pojawiania się chorób, chwastów czy szkodników.
- Po uprawie roślin silnie zachwaszczających pole należy uprawiać rośliny odchwaszczające (zabiegi pielęgnacyjne, silne zwarcie i zacienienie – wieloletnie motylkowe z trawami, mieszanki pastewne) i odwrotnie.
- Po uprawie roślin niszczących strukturę roli w związku z niedostatecznym ocienieniem (zboża), należy uprawiać rośliny obficie ulistnione (wieloletnie motylkowe, mieszanki pastewne) i odwrotnie.
- Po uprawie roślin zakażających glebę towarzyszącymi ich uprawie chorobami lub szkodnikami, należy uprawiać rośliny należące do innych grup botanicznych, które nie mogą być ich żywicielami.
Jako uzupełnienie wiadomości proponuję prezentację: https://www.youtube.com/watch?v=kcgCLVWDVaw
Pozdrawiam
Marta Marecka-Gierej