Temat: Żywienie zwierząt gospodarskich.

Witam.

Jest to nasza przedostatnia lekcja. Znacie już typy użytkowe zwierząt, rasy, poznaliście programy komputerowe wspomagające prowadzenie stada. Na zakończenie poznamy pasze stosowane w żywieniu zwierząt gospodarskich.

Zapoznaj się z treścią, która znajduje się poniżej i przepisz do zeszytu punkty jako notatkę z dzisiejszej lekcji.

1. Pojęcie racjonalnego żywienia i paszy (wyjaśnij).
2. Podział pasz (scharakteryzuj poszczególne grupy pasz).
   a) ze wzgl. na koncentrację składników pokarmowych
   b) ze wzgl. na zawartość białka
   c) ze wzgl. na źródło pochodzenia
   d) ze wzgl. na właściwości mające szczególny wpływ na zdrowie i produkcyjność
3. Pasze objętościowe: (do każdej grupy pasz podaj przykłady)
   a) soczyste: zielonki, kiszonki, okopowe
   b) suche: siano, słoma, plewy, strączyny
4. Pasze treściwe: (do każdej grupy pasz podaj przykłady)
   a) ziarna zbóż i nasiona roślin strączkowych
   b) pasze pełnoporcjowe (pełnodawkowe)
   c) pasze uzupełniające
   d) dodatki mineralno – witaminowe
5. Produkty uboczne przemysłu rolno – spożywczego (wymień).
6. Pasze pochodzenia zwierzęcego (wymień).

Racjonalne żywienie zwierząt – na czym polega?

Zwierzęta hodowlane należą do jednej z najważniejszych gałęzi prowadzenia gospodarstwa. Z szacunku do tego co dają nam zwierzęta, a także w trosce o ich dobre zdrowie najważniejsze jest dobre żywienie. W naszej firmie dbamy o to, aby oferta dostosowana była do wszystkich zróżnicowanych i indywidualnych potrzeb żywieniowych, jakie niesie ze sobą praca z inwentarzem. Ustalamy właściwe proporcje komponentów oraz odpowiedni program żywienia w zależności od grupy wiekowej oraz oczywiście rodzaju poszczególnych zwierząt.

Co znajduje się w zwierzęcym pokarmie?

 Najczęściej Śruta to produkt, który otrzymywany jest przez rozdrabnianie nasion roślin uprawnych. Ten proces przeprowadzany jest w śrutowniku. Najczęściej produkuje się ją ze zboża, ale można uzyskiwać ją również z innych roślin, np. oleistych lub strączkowych.

Wśród komponentów dawki pokarmowej dla zwierząt, najdroższe i najważniejsze jest białko. Najpopularniejszym sposobem na uzupełnienie białka u zwierząt jest użycie śruty sojowej, a także śruta rzepakowa, Śruta rzepakowa ekstrudowana, śruta słonecznikowa, makuch sojowy, makuch rzepakowy oraz makuch słonecznikowy. Każde zwierze hodowlane potrzebuje białka do prawidłowego wzrostu i cieszenia się dobrym zdrowiem.

Otręby zbożowe niezbędne dla żywienia bydła, drobiu, a także trzody chlewnej to:

• Otręby pszenne
• Otręby żytnie
• Otręby jęczmienne

Jest to niezwykle potrzebne do odpowiedniego funkcjonowania zwierząt, a także niesamowicie wpływa na jakość mleka, mięsa, czy jajek. Oprócz tego wpływa to na zdrowie zwierząt, co sprawia, że możemy cieszyć się pełnym zdrowiem naszego inwentarza i nie martwić się kłopotami wynikającymi z chorób zwierząt hodowlanych.

Kolejną częścią racjonalnego żywienia zwierząt to wysłodki buraczane. Jest to produkt uboczny powstający podczas produkcji cukru spożywczego z buraków cukrowych. Wykorzystywane są najczęściej jako pasza dla zwierząt. Wysłodki buraczane mogą być też wykorzystane do produkcji metanu lub na kiszonkę. W naszej ofercie znajdują się wysłodki buraczane Tofi oraz wysłodki buraczane KSC.

Niezwykle ważne w żywieniu inwentarza są oleje. Do najzdrowszych i najbardziej pożądanych zaliczamy olej sojowy, a także olej rzepakowy.

Poza komponentami w naszej ofercie nabyć można znaleźć pasze pełnoporcjowe, koncentraty, premiksy oraz preparaty mlekozastępcze znanych i cenionych firm z doświadczeniem na rynku rolnictwa i żywienia zwierząt hodowlanych. Niezwykle ważne są także dodatki paszowe, bogate w niezbędne witaminy i minerały, które mają za zadanie powodować prawidłowe funkcjonowanie organizmu u zwierzęcia hodowlanego. Do dodatków paszowych zaliczamy, takie elementy, jak kreda, sól, fosforan jednowapniowy, tlenek magnezu, macysorb A+, cobind A-Z, drożdże, Yea Sacc, czy niezwykle cenne aminokwasy. Nie bez znaczenia są także zakiszacze, zakwaszacze, czy środki dezynfekcyjne.

Dlaczego żywienie jest tak ważne?

Odpowiednie żywienie inwentarza jest podstawą odpowiedniej jakości produktów pochodzenia zwierzęcego, takie jak mleko, jaja, czy mięso. Ważne jest, także odpowiednie żywienie ciężarnych zwierząt hodowlanych, ponieważ , gdy zazwyczaj krowie mięsnej wystarczają pasze objętościowe (mlecznej trzeba bardziej dbać o dietę). Jednak krowa w szczycie laktacji dla utrzymania wydajności, gdy cielęta potrzebują mleka, w okresie krycia oraz w ostatnim okresie ciąży w celu zapewnienia dobrej jakości składników odżywczych, musi mieć odpowiednią dietę dzięki czemu cielaki rodzą się w pełni zdrowe i silne. Dzięki odpowiedniej diecie zwierzęta hodowlane są zdrowe, ich produkty takie, jak mleko, jaja, czy mięso zyskują na jakości, a my oszczędzamy na opiece weterynaryjnej. Dobry gospodarz wie, jak ważny jest szacunek dla inwentarza, który odwdzięcza się najlepszymi produktami.

CHARAKTERYSTYKA PASZ

PASZA – produkt pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, mineralnego lub syntetycznego.

PODZIAŁ PASZ:

ze wzgl. na koncentrację składników pokarmowych:

– treściwe (min. 0,7 jo/1kg; duża zawartość białka i skrobi): ziarna zbóż, nasiona motylkowych, otręby, śruty poekstrakcyjne, mączki zwierzęce itp.
– objętościowe:
– objętościowe soczyste (max. 0,7 jo/1kg, min.40% wody): zielonki, kiszonki, okopowe, niektóre produkty uboczne przemysłu rolno-spożywczego
– objętościowe suche (max. 0,7 jo/1kg, min. 19% włókna surowego): siano, susze z zielonek, słoma, plewy

ze wzgl. na zawartość białka:

– średniobiałkowe (10-20%):ziarna zbóż, mieszanki przemysłowe średniobiałkowe
– wysokobiałkowe (25-80%):śruty poekstrakcyjne, śruty ze strączkowych, kiełki słodowe, mleko, kazeina, drożdże, mączki pochodzenia zwierzęcego, pasze przemysłowe, koncentraty wysokobiałkowe, superkoncentraty

ze wzgl. na źródło pochodzenia

– pochodzenia roślinnego:    zielonki, siano, słoma, okopowe, ziarna, nasiona itp.
– pochodzenia zwierzęcego:    mleko, drożdże, mączki pochodzenia zwierzęcego, produkty uboczne produkcji mleczarskiej

ze wzgl. na właściwości mające szczególny wpływ na zdrowie i produkcyjność

– mlekopędne: otręby pszenne
– smakowe: sól, cukier, mięta, inne zioła
– lecznicze: śruta poekstrakcyjna lniana, otręby, kreda
– rozwalniające: buraki, ziemniaki, wywary, młode zielonki (dla bydła)
– zatwardzające: siano, susze, kreda
– wzdymające: bobik, groch, lucerna, koniczyna

DODATKI PASZOWE:

kreda, sól pastewna, mieszanki mineralne, aminokwasy syntetyczne, stymulatory wzrostu, kokcydiostatyki, probiotyki, konserwanty, enzymy, premiksy, zioła

CZYNNIKI ANTYŻYWIENIOWE:

* występują w niektórych paszach
– inhibitory enzymów proteolitycznych
– inhibitory lektyny
– wicyna
– konwicyna
– alkaloidy

przykłady:
BOBIK:
– taniny, wicyna i konwicyna (dużo)
– inhibitor trypsyny (mało-średnio)
– lektyny (mało)

GROCH:
– lektyny (średnio)
– inhibitor trypsyny (mało-średnio)
– taniny (mało)

ŁUBIN:
– alkaloidy (dużo)
– taniny, inhibitor trypsyny, lektyny (mało)

FASOLA:
– lektyny (bardzo dużo)
– taniny (mało-średnio)
– inhibitor trypsyny (mało)

SOJA:
– lektyny, inhibitor trypsyny (dużo)
– taniny (mało)

JAKOŚĆ PASZ

zależy od wielu czynników:
– środowisko (gleba, klimat, nawożenie)
– gatunek i odmiana roślin
– faza rozwoju roślin przy zbiorze
– metody konserwacji i przechowywania
– sposoby przygotowania do skarmienia
– metody technologiczne zastosowane przy przerobie
– stopieŃ zanieczyszczenia

---

PASZE OBJĘTOŚCIOWE SOCZYSTE

ZIELONKI:

– zielone części roślin: łodygi, liście, kwiaty
– tania i wartościowa pasza soczysta, korzystają wszystkie gatunki zwierząt
– pochodzenie: uprawy polowe, łąki, pastwiska
– wartość odżywcza zależy od: gatunku, odmiany, okresu wegetacyjnego, sposobu uprawy
– skład chemiczny waha się
– woda 65-90%
– zawierają związki azotowe (różne, w zależności od gatunku i fazy rozwoju rośliny)
– białko ogólne 8-25% suchej masy:
> ok. 50% związków azotowych niebiałkowych (aminokwasy, glutamina, aspargina, azotany)
> ma wysoką wartość biologiczną
> zawiera dużo: lizyny, tryptofanu i histydyny
> mało metioniny
> duża ilość BO w stosunku do włókna w młodych zielonkach
> w starszych odwrotnie – wzrasta zawartość włókna

– włókno 8-35% suchej masy wspomaga trawienie:
> zwiększa wydzielanie soków trawiennych
> reguluje strukturę treści pokarmowej
> nadmiar: obciąża układ trawienny

– związki bezazotowe wyciągowe: 
> cukry proste (w zielonkach młodych)
> skrobia, pektyny, dekstryny, gumy (w starszych)

– tłuszcz surowy:
> kwasy tłuszczowe (nienasycone – miękkość masła i słoniny)
> sterole, lecytyny, barwniki (karoteny, ksantofil, chlorofil)

– witaminy:
> z grupy B, K i E, prowitamina wit.A (karoten), prowitamina wit. D

– związki mineralne (b. zróżnicowane występowanie):
> motylkowate – bogate w wapń Ca (05,-1,7 suchej masy)
> niedobór fosforu P sodu Na, czasem siarki S
> nadmiar Potasu K
> ogólnie ubogie w mikroel. są rośliny z gleb torfowych i piaszczystych

* najwięcej energi z 1ha: kukurydza, buraki cukrowe, słonecznik
* najwięcej białka z 1ha: lucerna i dobre pastwisko

CHARAKTERYSTYKA ZIELONEK Z UPRAW POLOWYCH

ROŚLINY MOTYLKOWATE

lucerna:
– 3-4 lat użytkowania
– 3-4 pokosy rocznie
– nie uprawiać na glebach podmokłych i piaszczystych
– nie nadaje się do wypasu
– szybko odrasta po skoszeniu
– plon: 30-50 t z 1 ha (800-1500 białka strawnego)
– wysoka wartość biologiczna białka
– dużo wapnia, karotenu i witaminy K
– skarmianie:
> początek kwietnia (szybko drewnieje)
> dorosłe świnie 10 kg
> tuczniki 3 kg
> krowy mleczne 40 kg/dzień
> opasy mniej + pasze uzupełniające węglowodany

koniczyna czerwona:
– siew czysty 1 rok
– mieszanka z trawami 2 lata
– 2 pokosy rocznie
– do 40 t/ha
– ok. 3% białka
– dużo witamin i składników mineralnych
– siew czysty – użytki kośne
– z trawami – pastwisko
– dobra do gospodarstw ekologicznych
– skarmianie:
> początek kwietnia (szybko drewnieje)
> dorosłe świnie 10 kg
> tuczniki 3 kg
> krowy mleczne 40 kg/dzień
> opasy mniej + pasze uzupełniające węglowodany

koniczyna biała:
– dla wszystkich gatunków zwierząt gospodarskich
– uprawiana najczęściej z trawami
– plony niższe niż koniczyny czerwonej
– powoli drewnieje
– bogato ulistniona
– bardzo wartościowa
– skarmianie:
> bydło do 5% masy ciała

seradela:
– plon do 30 t/ha
– białko 3,3%
– powoli drewnieje (może być koszona w pełni kwietnia)
– uprawa: gleby lekkie i wilgotne
– odporna na przymrozki i na przygryzanie
– może być spasana
– skarmianie:
> krowy mleczne do 50 kg
> dorosłe świnie do 10 kg
> dla wszystkich gatunków

łubin:
– tylko słodki (do 0,1% alkaloidów)
– późno dojrzewa
– koszenie w okresie dojrzewania dolnych strąków
– do 40 t/ha
– uprawa w siewie czystym lub mieszankach
– skarmianie:
> krowy mleczne do 50 kg
> dorosłe świnie do 10 kg
> dla wszystkich gatunków

bobik:
– do 40 t/ha
– na glebach gliniastych
– w mieszankach z innymi roślinami (jako podpora)
– skarmianie:
> krowy mleczne do 50 kg
> dorosłe świnie do 10 kg
> dla wszystkich gatunków

wyka i peluszka:
– najczęściej w mieszankach ze zbożami
– duże ilości białka
– skarmianie:
> krowy mleczne do 50 kg
> dorosłe świnie do 10 kg
> dla wszystkich gatunków

ROŚLINY ZBOŻOWE

kukurydza:
– plon do 100 t/ha
– na żyznych glebach
– potrzebuje dużo ciepła
– wrażliwa na przymrozki
– koszona na zielonkę w fazie dojrzałości mlecznej ziarna
– koszona na kiszonkę w fazie woskowo-mlecznej lub woskowej
– zawiera dużo cukru
– smaczna
– przede wszystkim dla bydła:
> dorosłe bydło do 50 kg

żyto, owies, jęczmień i ich mieszanki:
– uprawiane zwykle jako przedplon lub poplon
– żyto czasem w siewie czystym wczesną wiosną, na zielonkę
– pozostałe zboża w mieszankach
– skarmianie:
> dorosłe bydło do 50 kg

ROŚLINY KRZYŻOWE

rzepak i rzepik:
– plon do 30 t/ha
– stosunkowo wcześnie zielonka (smaczna, mało włókna, dużo białek)
– koszenie przed kwitnieniem (w czasie kwitnienia – olejki gorczyczne)
– skarmianie:
> dorosłe bydło do 30 kg

kapusta pastewna:
– odporna  na przymrozki
– skarmiana do grudnia
– dobra i smaczna zielonka
– skarmianie:
> dorosłe bydło do 30 kg

INNE ZIELONKI

mieszanka słonecznika z łubinem słodkim:
– słonecznik: dużo węglowodanów, twarde łodygi, szybko drewnieje
– wskazana mieszanka z łubinem słodkim (dużo białka)
– skarmianie:
> krowy mleczne do 50 kg
>dorosłe świnie do 5 kg (tylko młoda zielonka)

mieszanki ozime:
– gorzowska: rajgras włoski, wyka ozima, inkarnatka
– poznańska: rajgras angielski, wyka ozima, inkarnatka
– swojecka: żyto, wyka ozima, inkarnatka
– wszystkie dają dobrą zielonkę, stosunkowo wczesną wiosną
– skarmianie:
> krowy mleczne do 50 kg
> dorosłe świnie do 10 kg
> dobre dla wszystkich zwierząt

liście buraczane z brukwi i marchwi:
– pasza odpadowa
– duża wartość pokarmowa
– smaczne
– trudno zachować higienę liści podczas zbiorów
– zawierają dużo wody
– nie nadają się do przechowywania (bród i wilgoć)
– skarmianie:
> krowy mleczne do 50 kg
> dorosłe świnie do 10 kg
> dobre dla wszystkich zwierząt

KISZONKI

– uzyskiwane w wyniku fermentacji
– wysoka wartość żywieniowa
– dobre zakiszanie – małe straty wartości odżywczych
– najbardziej nadają się dla bydła
– można żywic inne gatunki ale w dostosowanych ilościach
– kiszonki z:
> traw
> traw i motylkowych
> kukurydzy (odkoszulkowane kolby w całości)
> ziemniaków parowanych
> sianokiszonki
– inne

OKOPOWE

 

TOPINAMBUR

– grupa: ziemniaki, buraki, marchew, brukiew, rzepa, topinambur, kapusta pastewna
– dużo wody:
> od 75%: ziemniaki, buraki, topinambur
> do 90%: buraki pastewne, brukiew, marchew
– w suchej masie najwięcej związków bezazotowych wyciągowych:
> ziemniaki: skrobia
> buraki: sacharoza
> topinambur: inulina

– białko w niewielkich ilościach (ok.2%) ale wysoka wartość biologiczna
– niewiele tłuszczu i włókna surowego
– składniki mineralne: dominuje potas (K)
– wartość energetyczna brutto: 1,8 – 4,3 MJ
– najczęściej żywienie zimowe
– działanie rozwalniające (dużo potasu, zanieczyszczenia)
– mlekopędne
– można skarmiać jako:
> parowane / parowane-kiszone (konie, świnie)
> suche (susze, płatki)
– straty wartości i masy przy długotrwałym przechowywaniu
– ziemniaki porastają: w kiełkach jest duża ilość solaniny (glikozyd trujący)
– przed skarmianiem porośniętych ziemniaków: obrać lub ugotować i wylac wodę
– kiszenie (dobra metoda przechowywania): kisi się parowane
– przechowywanie: odpowiednia wilgoć, temperatura, mało światła
– nie należy skarmiać przemarzniętych

---

PASZE OBJĘTOŚCIOWE SUCHE

siano, susze z zielonek, słoma, plewy, strączyny

* siano – zielonki wysuszone naturalnie
* susze – zielonki rozdrobnione i wysuszone w suszarniach

SIANO

– pasza wartościowa
– wpływa korzystnie na trawienie
– zwiększa zdolność pobierania pozostałej paszy
– dobre źródło energii, białka, karotenów, ksantofili, tokoferoli oraz witamin E,K i z grupy B
– wartość pokarmowa zależy od składu botanicznego zielonki
– pożądany skład siana: trawy wysokiej jakości, motylkowate (białko i składniki mineralne), zioła (walory smakowe i dietetyczne)
– czynnik decydujący o wartości: stadium rozwoju roślin w czasie koszenia
– najlepsze koszenie: początek kwitnienia
– dobrze wysuszone siano (do 15 % wody) szeleści i kruszy się przy skręcaniu
– dobre siano:
> optymalny skład botaniczny
> charakterystyczna, intensywnie zielona barwa
> przyjemny zapach

SUSZ

– z roślin koszonych przed wykłoszeniem
– suszony w specjalnych suszarniach
– metoda suszenia w suszarniach: szybkie odwodnienie suszonej masy przez działanie różnych gazów, a następnie zmielenie (droga metoda)
– dobry susz (np. z lucerny):
> białko
> składniki mineralne
> witaminy (zwłaszcza karoten)

SŁOMA

wartość pokarmowa zależy od:
– gatunku
– odmiany
– tego, czy w słomie są domieszki (np. chwastów, wsiewek motylkowatych)
– 1 kg zawiera: 30-40 % białka ogólnego
– wartość energetyczna brutto: 15,6 – 16,2 MJ
– żywione głównie: bydło i konie

słoma jęczmienna:
– miękka
– działanie zatwardzające
– wskazana dla bydła w okresie przejścia z żywienia zimowego na letnie oraz podczas żywienia kiszonkami i liśćmi buraczanymi

słoma owsiana:
– twardsza od jęczmiennej ale lepiej trawiona
– działanie rozwalniające
– szczególnie dla koni

słomy żytnia i pszenna:
– twarde
– niższa wartość energetyczna i białkowa
– dla koni: do obroku (sieczka ze słomy + ziarna zbóż)
– najlepsza na podściółkę

słoma z roślin motylkowatych:
– wyższa wartość żywieniowa, niż słomy ze zbóż
– działanie zatwardzające
– wskazane stosowanie wraz z paszami rozwalniającymi

* nie wolno stosować słomy:
 nadgniłej, zapleśniałej, porażonej rdzą i przechowywanej kilka lat

---

PASZE TREŚCIWE

* duża koncentracja składników pokarmowych i energii
* większe ilości – zaparcia i wzdęcia (skarmiać niewiele, najlepiej śrutowane lub moczone)
* przechowywać w dobrych warunkach (uważać na zagrzybienia i szkodniki)

ZIARNA ZBÓŻ

– w żywieniu wszystkich gatunków zwierząt gospodarskich
– ziarna:

> jęczmienia

> owsa

> pszenżyta

> żyta

> pszenicy (rzadziej)

> prosa i sorga (sporadycznie)

PROSO

SORGO

Charakterystyka ziaren zbóż
– ok. 10% białka (najwięcej: pszenica i pszenżyto / najmniej: żyto i kukurydza)
– białka zbóż: niedobór: lizyny, metioniny, treoniny oraz tryptofanu (w kukurydzy)
– skład: białka proste (prolaminy i gluteiny)
– w części zarodkowej: białka o wysokiej wartości biologicznej (albuminy i globuliny)
– węglowodany (główny składnik):
> najwięcej skrobi: 50-65%
> włókno: od 3% (pszenica, żyto, pszenżyto) do 10% (owies)
> popiół: 2-3%
> tłuszcz surowy: 2-5% (najwięcej: owies i kukurydza)

NASIONA STRĄCZKOWYCH

ŁUBIN ŻÓŁTY

BOBIK

– najbogatsze w białko (ze wszystkich pasz roślinnych!):
– ilość białka w nasionach:
> łubin żółty: 40-45%
> bobik: 30%
> groch i peluszka: 20-25%
> białko nie jest pełnowartościowe:
– mało: metioniny, cystyny i tryptofanu
– dość dużo lizyny (dlatego dobrze uzupełnia się z białkiem ziarna zbóż)
– związki mineralne: potas (K), fosfor (P), niewielkie ilości wapnia (Ca)
– substancje antyżywieniowe:
> tanina, hemaglutynina (bobik i groch)
> inhibitory trypsyny (soja)
> trujące alkaloidy (łubin gorzki)

OTRĘBY

– otrzymywane przy przemiale zbóż na mąkę lub kaszę
– podczas przemiału do otrąb dostaje się:
> okrywa nasienna
> obielmo
> część bielma
> zarodek
– w składzie otrąb jest dużo:
> białka
> tłuszczu
> witamin
> związków mineralnych
> włókna
– jest to pasza mlekopędna
– dla wszystkich gatunków zwierząt gospodarskich

MĄKI PASTEWNE

– resztki lub mieszanina mąki zbożowej gorszej jakości
– zawierają mniej włókna, niż całe ziarno
– więcej skrobi, niż ziarno

---

PRODUKTY UBOCZNE PRZETWÓRSTWA ROLNO-SPOŻYWCZEGO

[olejarskiego, młynarskiego, piwowarskiego, cukrowniczego, warzywno-owocowego i in.]

PASZE POCHODZENIA ROŚLINNEGO

ŚRUTY POEKSTRAKCYJNE

ŚRUTA POEKSTRAKCYJNA SOJOWA

ŚRUTA POEKSTRAKCYJNA RZEPAKOWA

– pozostałość nasion oleistych, po wyekstrahowaniu z nich tłuszczu za pomocą rozpuszczalników organicznych
– zawierają ok. 1% tłuszczu

EKSPELLERY

– pozostałość po wyciśnięciu (za pomocą silnych pras) oleju z nasion
– ok 5% tłuszczu
– postać twardych płatków

MAKUCHY

– pozostałość z rozdrobnionych nasion roślin oleistych, po wytłoczeniu z nich oleju w prasach

WYSŁODKI BURACZANE

– produkt uboczny przy przerobie buraków cukrowych na cukier
– suszone: wartość pokarmowa zbliżona do pasz treściwych (węglowodanowych
– melasowane lub amoniakowane: dla podniesienia wartości
– przydatne szczególnie w żywieniu bydła (przy żywieniu zielonkami lub na pastwisku)

DROŻDŻE

– otrzymywane przy produkcji piwa lub w wyniku hodowli
– pasza wysokobiałkowa, cenna
– dla wszystkich gatunków zwierząt
– szczególnie dla: drobiu i trzody chlewnej
– szybko się psują (duża zawartość białka)

KIEŁKI SŁODOWE

– produkt uboczny przy produkcji piwa
– wartościowa pasza dla wszystkich gatunków zwierząt
– szybko pochłaniają wilgoć (w suchych i przewiewnych magazynach)

SUSZ BURACZANY I ZIEMNIACZANY

– w wyniku suszenia buraków i ziemniaków gorącymi gazami
– wybitnie węglowodanowe
– mogą być stosowane jako zamienniki śrut zbożowych (bydło, trzoda, konie)
– płatki ziemniaczane: z ziemniaków parowanych, bawrdzo wartościowe (szczególnie: trzoda)

PASZE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO

MĄCZKI ZWIERZĘCE
– wycofane z obrotu (niekorzystny wpływ na zdrowie zwierząt)

MLEKO W PROSZKU
– jedna z najwartościowszych pasz poch. zwierzęcego
– poprzez suszenie mleka w specjalnych suszarniach
– odtłuszczone zawiera 94% suchej masy, a w niej:
> 35% białka
> 50% cukru mlekowego
> 1% tłuszczu
> 8% popiołu
– mleko płynne sporządzamy mieszając 1 kg proszku mlecznego + 9 l wody
– sproszkowane, wykorzystywane jako komponent do mieszanek pasz treściwych (głównie: kurczęta, prosięta) oraz do produkcji preparatów mlekozastępczych (cielęta)

WODNISTE PRODUKTY MLECZNE:
MLEKO PEŁNE / ODTŁUSZCZONE, MAŚLANKA, SERWATKA
– zawierają pełnowartościowe białko (stosowane w celu uzupełniania dawek pokarmowych)
– najczęściej w żywieniu trzody i drobiu (duże znaczenie w eko-gospodarstwach)

PRZEMYSŁOWE MIESZANKI PASZOWE, KONCENTRATY I DODATKI PASZOWE

Są dostosowane do żywienia konkretnych gatunków i grup produkcyjnych zwierząt, przy odpowiedniej konstrukcji dawki pokarmowej (w zalezności od planowanego udziału tych pasz w dawce i intensywności eksploatacji zwierzęcia).

MIESZANKI PEŁNODAWKOWE

– komponowane tak, by mogły być jedyną skarmianą paszą (najczęściej: trzoda, drób)
– mają ściśle określony skład chemiczny (dlatego ich stosowanie gwarantuje osiągnięcie optymalnego efektu produkcyjnego)

MIESZANKI UZUPEŁNIAJĄCE

– zawierają powyżej 10% białka
– są dodatkiem do pasz gospodarskich
– skład:
> śruty zbożowe
> otręby
> śruty poekstrakcyjne
> śruty z nasion strączkowych
> lub odpowiedni koncentrat czy superkoncentrat
– zawartość białka jest dostosowywana do zestawu pasz objętościowych
– mieszanki dla bydła mlecznego decydują o możliwościach zwiększania produkcji mleka

KONCENTRATY BIAŁKOWE – powyżej 30% białka
SUPERKONCENTRATY – powyżej 40% białka

– skład:
> śruty poekstrakcyjne
> śruty i nasiona strączkowych
> dodatki stymulujące (witaminy, składniki mineralne, antybiotyki, probiotyki)
– wykorzystywane do przygotowywania mieszanek z własnych śrut zbożowych
– wzbogacenie pasz gospodarskich w białko:
– koncentrat +20%
– superkoncentrat +10%

DODATKI PASZOWE

* uzupełnienie składników mineralnych i witamin w paszach naturalnych
* niezbędne w intensywnej produkcji zwierzęcej

KREDA PASTEWNA
– związek wapniowy
– małe ilości: potasu (K), sodu (Na), magnezu (Mg), żelaza (Fe)
– dodatek: 10 g/100 kg masy ciała
– dla drobiu: skorupy jaj

ZWIĄZKI WAPNIOWO-FOSFOROWE
– w: fosforanach mineralnych, mączkach kostnych surowych, odklejonych i precypitowanych
– mączki zwierzęce: trudno przyswajalny fosforan wapnia
– fosforany wapniowe: 17-23% fosforu (P) i 18-34% wapnia (Ca)
– podawanie związków fosforowych (P) jest bardzo wskazane (w paszach poch. roślinnego są jego niedobory lub występuje w powiązaniu z fityną – ograniczona przyswajalność)
– różne rodzaje dodatków i różne nazwy handlowe
– najpopularniejsze, zawierające sól pastewną są lizawki
– niektóre zawierają też mikroelementy
– te zawierające składniki mineralne, antybiotyki, witaminy, probiotyki, kokcydiostatyki i in. noszą nazwę premiksów (dodaje się 0,5-1%).

Jako potwierdzenie aktywności poproszę o przesłanie zdjęć notatek na pocztę: a.swiderska.zsckr@gmail.com

Pozdrawiam. Anna Świderska