23.04.2020r. Temat: Podstawowe pojęcia dotyczące zmianowania.
Cel lekcji: wyjaśnić wpływ zabiegów uprawowych na rozwój roślin, poznać pojęcia dotyczące zmianowania
Podstawowe pojęcia
Plon – miara wydajności roślin – uzyskana z jednostki powierzchni masa użyteczna rośliny
plon główny
plon uboczny
Ugory – pola wyłączone z użytkowania na krótko – 1-3 lat – ale pielęgnowane,
ugory czarne
ugory zajęte
Odłogi – to pola wyłączone z uprawy na wiele lat, nie pielęgnowane , nie wykorzystywane jako pastwiska
Plon główny – roślina zajmująca pole przez jeden lub więcej okresów wegetacyjnych
Międzyplon = poplon – roślina uprawiana między dwoma plonami głównymi na zbiór zielonej masy, na zielonkę, siano, kiszonkę lub na przyoranie jako zielony nawóz.
–ścierniskowe – wysiewane w drugiej połowie lata po zbiorze wczesnego plonu głównego, a użytkowane jesienią tego samego roku na paszę (np. rzepa ścierniskowa) lub przyorane na zielony nawóz (np. facelia, gorczyca biała, peluszka)
–ozime – wysiewane jesienią po zbiorze plonu głównego, a zbierane wiosną następnego roku, np. żyto, rzepak ozimy, stanowią źródło wczesnej paszy zielonej,
–wsiewki międzyplonowe – siane wiosną jednocześnie z plonem głównym lub w czasie jego wegetacji i pozostające po jego zbiorze do jesieni tego samego roku, np. seradela wsiana w żyto;
–Plon wtóry – roślina, będąca plonem głównym, uprawiana bezpośrednio po zbiorze międzyplonu ozimego, np. ziemniak, kukurydza, kapusta pastewna i zbierana w tym samym roku.
Przedplon – roślina poprzedzająca roślinę uprawianą po niej na tym samym polu (roślinę następczą). Rośliny przedplonowe, będące elementem zmianowania zostawiają stanowisko o różnej wartości.
Zmianowanie to gospodarczo uzasadnione następstwo roślin uwzględniające ich wymagania i warunki przyrodnicze stanowiska. Może ono dotyczyć tylko jednego lub kilku pól w danym gospodarstwie. W sytuacji gdy zmianowanie lub następstwo roślin będzie rozplanowanie w czasie i przestrzeni, a więc określone na daną liczbę lat i dla konkretnych pól gospodarstwa, na których będą uprawiane kolejno zaplanowane rośliny, z których uzyskiwane będą coroczne plony wszystkich roślin, będzie to płodozmian.
Następstwo roślin to uprawa roślin w kolejności nie uwzględniającej wymagań przyrodniczych i agrotechnicznych
Zmianowanie to następstwo roślin, w którym są uwzględnione ich wymagania przyrodnicze, agrotechniczne, a kolejno uprawiane na danym polu gatunki stwarzają sobie nawzajem dobre warunki wzrostu i plonowania, oraz wpływają na podnoszenie żyzności gleby
Człon zmianowania składa się z co najmniej dwóch roślin, gdzie przedplon jest rośliną korzystnie wpływającą na środowisko (okopowe, strączkowe, motylkowe drobnonasienne, rzepak), natomiast roślina następcza pogarsza, „wykorzystuje” stanowisko (np. zboża)
Płodozmian to zmianowanie opracowane dla kilku pól i na kilka lat.
Rotacja w przypadku płodozmianu jest to liczba lat, w ciągu których każda roślina przejdzie przez wszystkie pola.
Monokultura to uprawa jednego gatunku na tym samym polu przez okres dłuższy niż jeden rok np. pszenicy ozimej po pszenicy ozimej.
Prezentacja: Podstawowe pojęcia dotyczące zmianowania
Podstawowe pojęcia zmianowanie https://slideplayer.pl/slide/1217093/
W zeszycie szkolnym robimy notatkę dotyczącą podstawowych pojęć zmianowania.
Proszę odpowiedzieć na pytania testowe, jeżeli dostanę odpowiedzi zapisuję w dzienniku jako aktywność na lekcji.
I. Rotacją płodozmianu nazywamy:
- rozmieszczenie roślin w czasie i przestrzeni
- powrót rośliny na to samo pole w określonym czasie
- rośliny poprzedzające inne rośliny uprawiane na określonym polu
- racjonalne następstwo roślin po sobie na określonym polu
II. Zmianowanie roślin to:
- kolejność uprawy roślin po sobie uwzględniające wymagania agrotechniczne i przyrodnicze
- następstwo zaplanowane na określoną liczbę lat i pól
- kolejność uprawy dostosowane do liczby lat i pól
- następstwo roślin
III. Uprawa tego samego gatunku na jednym polu przez kilka lat nosi nazwę:
- wysycenie
- zmianowanie
- monokultura
- rotacja
informacje proszę przesyłać na e-mail mariakorpysz@wp.pl.
Maria Korpysz