17.06.2020
Temat: Odmiana rzeczowników: matka, córka.
Dziś będziemy odmieniać rzeczowniki należące do III deklinacji.
Zapoznajcie się z przykładami odmian rzeczowników:
Przeczytajcie odmianę rzeczowników, zapiszcie.
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego na spółgłoskę + ь
Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na ж, ш, ч, щ +ь
| Liczba pojedyncza | |||||
| M. кто? что? | площадь | жизнь | тетрадь | повесть | мышь |
| D. кого? чего? | площад – и | жизн -и | тетрад -и | повест -и | мыш -и |
| C. кому? чему? | площад – и | жизн -и | тетрад -и | повест -и | мыш -и |
| B. кого? что? | площадь | жизнь | тетрадь | повесть | мышь |
| N. кем? чем? | площадь – ю | жизнь -ю | тетрадь – ю | повесть -ю | мышь -ю |
| Ms. о ком? о чём? | площад -и | жизн -и | терад -и | повест -и | мышь – и |
| Liczba mnoga | |||||
| M. кто? что? | площад – и | жизн -и | тетрад-и | повест -и | мыши – и |
| D. кого? чего? | площад – ей | жизн – ей | тетрад -ей | повест -ей | мыш – ей |
| C. кому? чему? | площад – ям | жизн – ям | тетрад -ям | повест -ям | мыш -ам |
| B. кого? что? | площад – и | жизн – и | тетрад -и | повест -и | мыш – ей |
| N. кем? чем? | площад – ями | жизн – ями | тетрад – ями | повест -ями | мыш – ами |
| Ms. о ком? о чём? | площад -ях | жизн – ях | тетрад – ях | повест -ях | мыш – ах |
Podobnie odmieniają się rzeczowniki: ночь (noc) , осень (jesień), цель (cel), новость (nowość), кровать (łóżko), любовь (miłość), старость (starość), мудрость (mądrość), юность (młodość),
Rzeczowniki nieżywotne rodzaju żeńskiego deklinacji III mają biernik liczby mnogiej równy mianownikowi liczby mnogiej
Rzeczowniki żywotne rodzaju żeńskiego deklinacji III mają biernik liczby mnogiej równy dopełniaczowi liczby mnogiej
| Rzeczownik nieżywotny | Rzeczownik żywotny | |
| Mianownik кто? что? | тетрад – и | мыш – и |
| Dopełniacz кого? чего? | тетрад – ей | мыш – ей |
| Biernik кого? что? | тетрад – и | мыш – ей |
| Biernik = Mianownik | Biernik = Dopełniacz |
Postarajcie się wykonać ćwiczenie.
Ćwiczenie
Rzeczowniki podane w nawiasach zastosuj w odpowiedniej formie. Pomogą pytania w nawiasach. Pamiętaj o liczbie pojedynczej i mnogiej:
Ученики открыли свои (что?) (тетрадь)………………………………………………….
Ученики записали в своих (в чём?) (тетради)…………………………………………новые слова.
Тамара купила новую (что?) (тетрадь)………………………………………………………
Брат Нины достиг своей (чего?) (цель)…………………………………………………..
Я ещё никогда не видел белых (чего?) (ночи)…………………………………в Петербурге.
(чем?) (ночь) ………………………………….выпал снег.
Андрей часто учится по (чему?) (ночи)……………………………………..
Появились первые признаки (чего?) (осень)………………………………………….
В Москве много (чего?) (площади)……………………………………………………..
Каждый вечер Игорь смотрит (что?) (новости)…………………………………..
Катя поделилась с подругами своими (чем?) (новости)…………………………………
Spójrzmy teraz na odmianę rzeczowników III deklinacji – matka, córka. Ich odmiana może sprawić problem, ponieważ dochodzi do rozszerzenia tematu. Zacznijmy od rzeczownika мать (matka), zapiszcie:
| l. poj. | l. mn. | |
| M. | мать | матЕРи |
| D. | матЕри | матЕРей |
| C. | матЕРи | матЕРям |
| B. | мать | матЕРей |
| N. | матЕРью | матЕРями |
| Msc. | матЕРи | матЕРях |
Rozszerzenie tematu jest zaznaczone dużymi literami. Podobna odmiana jest w przypadku rzeczownika дочь czyli córka. Różni się tylko w jednym miejscu: narzędniku liczby mnogiej. Zapiszcie:
| l. poj. | l. mn. | |
| M. | дочь | дочЕРи |
| D. | дочЕри | дочЕРей |
| C. | дочЕРи | дочЕРям |
| B. | дочь | матЕРей |
| N. | дочЕРью | дочЕРьми |
| Msc. | дочЕРи | дочЕРях |
| Мать думает о своих дочерях. | Matka myśli o swoich córkach. |
| Мать с дочерью пошли на прогулку. | Matka z córką poszły na spacer. |
| Напиши письмо матери! | Napisz do matki list! |
| Это моя дочь. | To jest moja córka. |
Piszcie przez dziennik elektroniczny lub na adres: radkowska.zsckrjablon@gmail.com
Pozdrawiam
Urszula Rądkowska