Uncategorized

język rosyjski I BT, I FTR

01.06.2020

Temat: Celownik rzeczowników i przymiotników.

Celem dzisiejszej lekcji jest poznanie form rzeczowników w celowniku dla wszystkich trzech deklinacji w liczbie pojedynczej oraz form przymiotników w celowniku. Poznamy charakterystyczne dla tego przypadka końcówki oraz nauczymy się stosować formy celownika w zdaniach.

1.Nazwy przypadków w języku rosyjskim.

Rozpoczniemy od nazw przypadków w języku rosyjskim. Obejrzyjcie krótką prezentację, powtórzcie nazwy przypadków i pytania.

Zapewne zauważyliście, że w języku rosyjskim jest sześć przypadków, nie ma wołacza. Zapiszcie nazwy przypadków po rosyjsku oraz pytania:

Mianownik – Именительный – кто? что? – kto? co?

Dopełniacz – Родительный – кого? чего? – kogo? czego?

Celownik – Дательный – кому? чему? – komu? czemu?

Biernik – Винительный – кого? что? – kogo? co?

Narzędnik – Творительный – кем? чем? – kim? czym?

Miejscownik – Предложный – о ком? о чём? – o kim? o czym?

2.Celownik rzeczowników w języku rosyjskim.

Postarajcie się proszę obejrzeć krótki filmik wprowadzający do omówienia form rzeczowników w celowniku w języku rosyjskim.

https://ok.ru/video/388312009280

Zapoznajcie się z informacjami o formach rzeczowników w celowniku, końcówkach dla poszczególnych deklinacji, zapiszcie w punktach najważniejsze informacje wraz z przykładami:

Дательный падеж отвечает на вопрос: кому? чему? – Celownik odpowiada na pytanie: komu? czemu?

Вспомогательное слово: дать. – Wspomagające słowo: dać.

дать (кому?) сестре, маме, бабушке, подруге, брату, другу, Павлу, родителям, друзьям

Дательный падеж употребляется с предлогами и без них. – Celownik stosuje się z przyimkiem lub bez niego.

Основные предлоги с которыми употребляется: к, по – Główne przyimki, z którymi stosuje się przypadek: к, по

Ехать (к кому?) к дедушке, к дяде, к тёте, к Тамаре, к Ивану, к знакомым

Бегать (по чему?) по лесу, по парку, по пляжу, по улице

Окончания существительных, единственное число, дательный падеж ( Końcówki rzeczowników, liczba pojedyncza, celownik):

-Rzeczowniki na –а, – я (I deklinacja) mają w celowniku liczby pojedynczej końcówkę – е, np.:

мама – маме, (mama)

сестра – сестре (siostra)

тётя – тёте (ciocia)

папа – папе (tata)

дедушка – дедушке (dziadek)

девушка – девушке (dziewczyna)

подруга – подруге (koleżanka)

юноша – юноше (młodzieniec)

Саша – Саше (Sasza)

Тамара – Тамаре (Tamara)

учительница – учительнице (nauczycielka)

– Rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego (II deklinacja) mają końcówkę – у (twardotematowe) lub – ю (miękkotematowe), np.:

брат – брату(brat)

друг – другу (kolega)

Антон – Антону (Anton)

отец – отцу (ojciec)

стол – столу (stół)

дом – дому (dom)

дерево – дереву (drzewo)

поле – полю (pole)

море – морю (morze)

автомобиль – автомобилю (samochód)

– Rzeczowniki rodzaju żeńskiego na – ия (I deklinacja) oraz na spółgłoskę ze znakiem miękkim (III deklinacja) mają końcówkę – и, np.:

экскурсия – экскурсии (wycieczka)

геология – геологии (geologia)

мать – матери (matka)

дочь – дочери (córka)

ночь – ночи (noc)

грусть – грусти (smutek)

тетрадь – тетради (zeszyt)

3.Czytanie przykładowych zdań z zastosowaniem formy rzeczowników w celowniku.

Obejrzyjcie proszę krótkie nagranie z przykładami zdań:

Przeczytajcie zdania wraz z tłumaczeniem:

Янек часто писал (кому?) сестре. – Janek często pisał do siostry.

Мы рады (чему?) новой квартире. – Cieszymy się z nowego mieszkania.

Я сейчас буду звонить (кому?) Коле. – Teraz będę dzwonić do Koli.

Вера готовился к (чему?) классной работе. – Wiera przygotowuje się do pracy klasowej.

Студенты готовятся к (чему?) экзаминационной сессии. – Studenci przygotowują się do sesji egzaminacyjnej.

Сегодня вечером мы позвоним (кому?) матери. – Dziś wieczorem zadzwonimy do mamy.

Отец обрадовался (чему?) приезду сына. – Ojciec ucieszył się z przyjazdu syna.

Мы рады (чему?) встрече с друзьями. – Cieszymy się ze spotkania z przyjaciółmi.

Ученики хорошо подготовились к (чему?) уроку русского языка. – Uczniowie dobrze przygotowali się do lekcji języka rosyjskiego.

Мы готовимся к (чему?) экскурсии. – My przygotowujemy się do wycieczki.

После обеда я гулял с собакой по (чему?) парку. – Po obiedzie spacerowałem z psem po parku.

 

Czasowniki, które łączą się w języku rosyjskim z rzeczownikami lub zaimkami w celowniku (inaczej niż w języku polskim, porównaj):

радоваться (чему?) – cieszyć się ( z czego?)

писать (кому?) – pisać (do kogo?)

звонить (кому?) – dzwonić (do kogo?)

готовиться (к чему?) – przygotowywać się (do czego?)

Все радуются (чему?) весне. – Wszyscy cieszą się z wiosny.

Он пишет письмо (кому?) отцу. – On pisz list do ojca.

Я звоню (кому?) подруге. – Ja dzwonię do koleżanki.

Ольга готовится к (чему?) экзамену. – Olga przygotowuje się do egzaminu.

4.Końcówki przymiotników w celowniku.

Przeczytajcie informacje o końcówkach przymiotników w celowniku, zapiszcie zaznaczone informacje oraz przykłady:

W połączeniu z rzeczownikami w rodzaju męskim przymiotniki w celowniku mają końcówkę: – ому lub – ему, np.:

умный ученик (mądry uczeń) – кому? – умному ученику

сердечный человек (serdeczny człowiek) – (кому?) – сердечному человеку

хороший мальчик (dobry chłopiec) – (кому?) – хорошему мальчику

уютный дом (przytulny dom) – (чему?) – уютному дому

голубой свитер (niebieski sweter) – (чему?) – голубому свитеру

W połączeniu z rzeczownikami w rodzaju żeńskim przymiotnik w celowniku ma końcówkę: – ой lub – ей, np.:

образованная девушка (wykształcona dziewczyna) – (кому?) – образованной девушке

креативная подруга (kreatywna koleżanka) – (кому?) – креативной подруге

остроумная женщина ( dowcipna kobieta) – (кому?) – остроумной женщине

хорошая учительница (dobra nauczycielka) – (кому?) – хорошей учительнице

синяя шапка (niebieska czapka) – (чему?) – синей шапке

длинная юбка (długa spódnica) – (чему?) – длинной юбке

белая блузка (biała bluzka) – (чему?) – белой блузке

W połączeniu z rzeczownikami rodzaju nijakim przymiotniki mają końcówkę: – ому lub – ему, np.:

новое платье (nowa sukienka) – (чему?) – новому платью

большое дерево (duże drzewo) – (чему?) – большому дереву

короткое письмо (krótki list) – (чему?) – короткому письму

Postarajcie się samodzielnie rozwiązać ćwiczenie.

Ćwiczenie:

Utwórz formy celownika dla podanych połączeń przymiotników z rzeczownikami:

кому? чему?

весёлая сестра r. ż (wesoła siostra)–

ленивый отец r.m (leniwy ojciec)–

длинное письмо r. n (długi list)–

заботливый человек r. m (troskliwy ojciec) –

интересная книга r. ż (interesująca książka)–

новый друг r. m (nowy kolega) –

старый дом r. m (stary dom) –

красная рубашка r. ż (czerwona koszula) –

Zdjęcie rozwiązanego ćwiczenia prześlijcie na adres: radkowska.zsckrjablon@gmail.com

Otrzymacie plusa z aktywności.

Dla zainteresowanych polecam filmik z teorią i przykładami rzeczowników w celowniku:

https://youtu.be/5mCty9Et_hk

5.Podsumowanie.

Na zakończenie powtórzcie jeszcze raz nazwy przypadków po rosyjsku. Polecam filmik:

Nazwy przypadków w języku rosyjskim:

Posłuchajcie krótkiej teorii o rzeczownikach w celowniku.

Piszcie na dzienniku lub na adres: radkowska.zsckrjablon@gmail.com

Przysyłajcie rozwiązania.

Pozdrawiam

Urszula Rądkowska