23.04.2020
Język polski klasa IV FTP
Temat: Jak to powiedzieć, żeby zaciekawić?
Czas realizacji: 1 godzina
Przed Wami ważny egzamin – matura. Na dzisiejszej lekcji przypomnę, o czym należy pamiętać przy wypowiadaniu się podczas części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego.
Egzamin maturalny z języka polskiego w części ustnej sprawdza umiejętność tworzenia wypowiedzi na określony temat, zgodnej z zasadami poprawności językowej, logiki i retoryki. Inspiracją do wypowiedzi jest tekst kultury.
Charakterystyka egzaminu ustnego:
Egzamin trwa około 30 minut i składa się z trzech części: przygotowania, wypowiedzi monologowej zdającego dotyczącej wylosowanego polecenia i związanej z tą wypowiedzią rozmowy zdającego z zespołem przedmiotowym.
Wypowiedź monologowa zdającego:
Zdający losuje zadanie egzaminacyjne zawierające tekst kultury (literacki lub ikoniczny, lub popularnonaukowy z zakresu wiedzy o języku) oraz odnoszące się do niego polecenie i ma nie więcej niż 15 minut na przygotowanie wypowiedzi. Następnie przez około 10 minut wygłasza wypowiedź monologową na zadany w poleceniu temat. Tekst kultury powinien zainspirować zdającego, którego zadaniem jest rozwinięcie i poszerzenie zasygnalizowanych w poleceniu wątków – także poprzez odwołanie się do innych, dowolnie wybranych tekstów.
Rozmowa zdającego z zespołem egzaminacyjnym:
Rozmowa może dotyczyć wyłącznie wygłoszonej przez zdającego wypowiedzi monologowej. Członkowie zespołu egzaminacyjnego nie mogą odwoływać się do faktów lub lektur nieprzywołanych w tej wypowiedzi. W trakcie rozmowy, która trwa około 5 minut, członkowie zespołu mogą prosić o dodatkowe wyjaśnienia, zachęcać do pogłębienia wybranych aspektów wypowiedzi itp.
Cechy zadania egzaminacyjnego:
– Zadanie składa się z polecenia i tekstu (w zadaniach stosowane są trzy typy tekstów: teksty o języku, teksty literackie, teksty ikoniczne).
– Zadanie daje możliwość weryfikacji sfunkcjonalizowanej (nie odtwórczej) wiedzy zdającego oraz jego umiejętności analityczno-interpretacyjnych (w odniesieniu do tekstu źródłowego wskazanego w zadaniu i związanych z nim problemowo przywołań różnych kontekstów). Wiedza językowa i teoretycznoliteracka pełni tu rolę czynnika wspomagającego lekturę tekstów kultury.
– Zadanie umożliwia zdającemu zaprezentowanie poziomu dojrzałości intelektualnej, orientacji w problemach kultury, literatury i języka, a także wykazanie się sprawnością językowo-komunikacyjną oraz rozumieniem tekstu stanowiącego inspirację do wypowiedzi. – Zadanie odwołuje się do umiejętności (i wiadomości) wskazanych w podstawie programowej dla IV etapu edukacji polonistycznej (oraz etapów niższych).
– W zadaniu została wyraźnie określona sytuacja komunikacyjna – za pomocą czasowników operacyjnych, które dają uczniowi wskazówkę, jaką formę ma wybrać dla wypowiedzi.
– Wykonanie zadania egzaminacyjnego wymaga:
- rozpoznania zadanej w poleceniu intencji i przygotowania wypowiedzi zgodnie z tą intencją; 14 Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku szkolnego 2014/2015
- odczytania (interpretacji) dołączonego tekstu kultury pod kątem wskazanego w poleceniu problemu;
- odwołania się do innych tekstów kultury (dowolnych) i problemów, które łączą się z tematem wypowiedzi;
- opracowania wypowiedzi pod względem kompozycyjnym i językowo-stylistycznym;
- wygłoszenia wypowiedzi zgodnie z zasadami kultury żywego słowa;
- udziału w rozmowie dotyczącej wygłoszonej wypowiedzi monologowej.
Ocenianie – egzamin ustny:
Monologowa wypowiedź egzaminacyjna oraz udział zdającego w rozmowie oceniane są pod względem merytorycznym (treść), formalnym (organizacja), językowym i stylowym. Oceny dokonują członkowie zespołu przedmiotowego, przyznając punkty zgodnie ze skalą oceniania egzaminu ustnego. Waga poszczególnych aspektów ocenianych w trakcie tej części egzaminu jest następująca:
– meritum wypowiedzi monologowej: 40% (16 pkt),
– organizacja wypowiedzi monologowej: 20% (8 pkt),
– język i styl wypowiedzi monologowej i dialogowej: 20% (8 pkt),
– meritum wypowiedzi dialogowej i przestrzeganie zasad uczestniczenia w rozmowie: 20% (8 pkt).
Za wypowiedź w części ustnej egzaminu maturalnego zdający może otrzymać maksymalnie 40 punktów.
Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi w części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego znajdują się w Załączniku 1.
https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2015/Informatory/2015/Jezyk-polski.pdf
Przykładowe zadania na egzamin ustny przedstawiono w powyższym Informatorze na stronach 22–41.
Podsumowując, kilka rad na koniec:
- przećwicz w domu maturę ustną z języka polskiego;
- podczas egzaminu przygotuj ramowy konspekt;
- trzymaj się tematu – unikaj dygresji, gdyż w ten sposób wprowadzisz chaos do swego wystąpienia;
- mów wyraźnie i się nie spiesz – pamiętaj o starannej wymowie i właściwym tempie mówienia: nie mów zbyt wolno, aby nie zanudzić swoich słuchaczy, nie mów też zbyt szybko, gdyż Twoja wypowiedź może stać się niezrozumiała;
- wyeliminuj wyrazy potoczne – egzamin jest sytuacją oficjalną i należy pamiętać o stosownym stylu;
- jeśli się pomylisz, popraw wypowiedź;
- uważnie słuchaj pytań egzaminatorów;
- pilnuj, aby Twoje odpowiedzi były rzeczowe.
Życzę owocnej pracy i sukcesu na egzaminie!!
Wszelkie pytania dotyczące tematu proszę kierować na grupę, dziennik elektroniczny lub mój adres mailowy: msemeniuk@onet.pl.
Pozdrawiam, Małgorzata Semeniuk