06.04.2020
Język polski – klasa III CB
Temat: Ćwiczenia ortograficzne. Kłopotliwe przedrostki s- czy z-.
Czas realizacji: 1 godz.
Dzisiaj zajmiemy się zasadami pisania przedrostków z-, s-. Poznamy je i wykonamy kilka ćwiczeń utrwalających te zasady.
- Proszę zapoznać się z poniższymi zasadami pisowni:
Pisownia przedrostka z- jest trojaka i zależy od następującej po nim głoski.
Piszemy z-:
- a) przed literami oznaczającymi samogłoski, np.
zanalizować, zignorować, zirytować, zoficjalnieć, zogniskować, zordynarnieć, zubożeć, zużyć;
- b) przed literami oznaczającymi spółgłoski dźwięczne, np.
zbić, zdrutować, zgrać, zlać, zliczyć, złamać, zmatowieć, zmrużyć, zniszczyć, zredagować, zrogowacieć, zrównać, zwalić;
- c) bez względu na wymowę przed literą h, np.
zhańbić, zheblować, zhierarchizować, zhomogenizować, zhumanizować, zhydrolizować;
- d) bez względu na wymowę przed znakami s, si(oznaczającym spółgłoskę ś), sz, np.
zsadzić, zsolidaryzować się, zsypać;
zsiadać, zsiekać, zsinieć, zsiusiać się;
zszargać, zszarpać, zszarzeć, zszokować, zszyć;
Przedrostek s- piszemy przed literami oznaczającymi spółgłoski bezdźwięczne: p, f, t, k, c, cz, ch, np.
sparafrazować, sparodiować, spieniężać, spłynąć, sfermentować, sfinansować, sforsować, sfotografować, sfruwać, stelefonizować, sterroryzować, stępieć, skaleczyć, skanalizować, skaptować, scałkować, scedować, scentralizować, sczernieć, sczerstwieć, sczesać, schamieć, scharakteryzować, schładzać, schować, schronić się;
Przedrostek ś- piszemy przed połączeniem liter ci (oznaczającym spółgłoskę ć lub połączenie głosek ći), np.
ściąć, ściągnąć, ścichnąć, ściec, ścieniać, ścierpieć, ściosać, ścisnąć, ściszać.
Natomiast przed dź (oznaczającym spółgłoskę dź lub połączenie głosek dzi) piszemy z, np. zdziałać, zdzielić, zdziwić się.
- W zeszycie przedmiotowym wypisz te zasady i podaj do każdej po dwa dowolne przykłady.
- Wykonaj w zeszycie jedno z poniższych zadań utrwalających pisownię poznanych przedrostków, a w razie wątpliwości zajrzyj do elektronicznego słownika języka polskiego wydawnictwa PWN: https://sjp.pwn.pl/so/on-line;4480749.html
a) Do podanych poniżej wyrazów dopisz przedrostki z-, s- lub ś-:
…dziwić, …chować, …szarzeć, …burzyć, …czernieć, …fałszować
…cichnąć, …heblować,…sinieć,…czesać
b) Zgodnie z zasadami dopisz: s-, ś-, z-:
….cementować, ….fotografować
….filmować, ….dębieć, ….harmonizować
….ponad, ….hańbić, ….pomiędzy
…ciskać się, ….chudnąć, ….ciągać
Dla chętnych, zainteresowanych dzisiejszym tematem, podaję dodatkowe źródła informacji : https://sjp.pwn.pl/zasady/35-13-1-1-Pisownia-przedrostka-z-z-s-s;629346.html, https://dobryslownik.pl/kompendium/regula/173/
Życzę miłej pracy.
Wszelkie pytania dotyczące tematu oraz wykonane zadanie proszę kierować na grupę, dziennik elektroniczny lub mój adres mailowy: msemeniuk@onet.pl
Pozdrawiam, Małgorzata Semeniuk