Uncategorized

język polski II BT

01.06.2020. Temat:Po prostu zabiłem… Nowoczesna literacka psychologia zbrodni.

Cele lekcji: nakreślenie portretu psychologicznego Raskolnikowa; wskazanie różnorodnych motywów morderstwa; przedstawienie wpływu dokonanej zbrodni na psychikę bohatera; zinterpretowanie tytułu powieści w kontekście zaprezentowanej w niej koncepcji człowieka.

  1. Przypomnijcie sobie znanych zbrodniarzy w literaturze nowożytnej – Makbet, HamletBalladyna. Romantycy – nawiązując do wierzeń ludowych – ukazywali ingerencję sił wyższych wymierzających karę temu, kto naruszył odwieczne niepisane prawa. Szekspir ukazywał chorobę duszy (niekiedy prowadzącą do samobójstwa), jako metaforyczną karę. Przypomnijcie sobie motywację poszczególnych postaci i ich czyny, jako zbrodnie z premedytacją.

PREMEDYTACJA (łac. praemeditatio- wcześniejsze rozważenie)– oznacza dokładne zaplanowanie i przygotowanie przestępstwa.

MOTYWACJA – pobudki, działania; w przypadku zbrodni- powód jej popełnienia, wiążący się dla zbrodniarza z jakąś korzyścią.

  1. Analiza postrzegania zbrodni przez bohaterów powieści “Zbrodnia i kara”– Marmieładowa i Raskolnikowa.

Przeczytaj z podręcznika akapity 1. i 2. ( s.35-36) dotyczące zbrodni oraz ich uzasadnienia w wypowiedziach bohaterów powieści.

.

Bohater Teza Uzasadnienie
Marmieładow Zbrodnia jest efektem nędzy. Nędza wyniszcza szlachetność, wrodzone dobre uczucia; jest źródłem wykluczenia społecznego; prowadzi często do autodestrukcji człowieka, a w efekcie – do zbrodni.
Raskolnikow Zbrodni towarzyszy stan podobny do choroby. Zbrodniarz w chwili popełniania mordu ma zaburzone racjonalne postrzeganie, zatraca rozsądek, rozwagę i przezorność, a także ograniczoną świadomość działania.

Wniosek: W powieści toczy się dyskusja, czy warunki ekonomiczne prowadzą do zbrodni, czy też jest ona wynikiem choroby, szaleństwa.

  1. Proszę przeczytać akapit 4 ( podręcznik, s. 37), w którym Raskolnikow w rozmowie z Sonią rozważa motywy dokonanej zbrodni. Można je podzielić na pozorne i właściwe.

Motywy pozorne:

  • chęć wsparcia finansowego matki i siostry;
  • rola dobroczyńcy ludzkości, pomoc materialna biedocie; – poprawienie własnej sytuacji bytowej.

Motywy rzeczywiste:

  • pragnienie władzy nad ludźmi;
  • chęć sprawdzenia siebie jako nadczłowieka.

Zbrodni towarzyszy choroba, ale Raskolnikow nie uznaje planowanego czynu za zbrodnię, więc nie doświadczy chorobowych zmian, czyli zaniku rozwagi i woli.

Jednostka wyższa nie ma skrupułów w czynieniu zła, ale Rodion po zbrodni traci pamięć i rozsądek, więc nie należy do grupy ludzi wyjątkowych.

Zabójstwo złego człowieka nie jest zbrodnią, ale Rodion przeżywa kryzys umysłowy i fizyczny, więc przeżywa rozterki, przeczuwa niewłaściwość mordu, jako drogi do poprawy świata.

 

Przeczytaj rozdział – Psychologia zbrodni w e-lekcji a następnie wykonaj ćwiczenia 10.1, 10.2, 10.3, 10.4, 10,5 – odpowiedź na pytanie 10.5 prześlij.

https://epodreczniki.pl/a/przeklete-problemy/DKRixt1vF

  1. Interpretacja słów Raskolnikowa: Siebie zabiłema nie staruchę w kontekście fragmentów i całości utworu.

Rozmowa Rodiona z Sonią wskazuje na walkę wewnętrzną bohatera, dyskusję z samym sobą. Bohater ma na myśli raczej rozpad wyobrażenia o sobie niż wyrzuty sumienia, jako dowód świadomości zabicia człowieka. Jednak opisy jego stanów ducha pośrednio wskazują na wrażliwość moralną, a także zdolność do autorefleksji.

  1. Podsumowanie: interpretacja tytułu.

Zbrodnia

  • sens dosłowny: zabicie lichwiarki i jej siostry, przekroczenie norm prawnych
  • sens metaforyczny: złamanie praw naturalnych, zabicie w sobie człowieczeństwa, zatracenie moralności, odejście od zasad religii chrześcijańskiej, wymyślenie ideologii skierowanej przeciwko człowiekowi

Kara

  • sens dosłowny: katorga na Syberii
  • sens metaforyczny: stan fizycznej choroby organizmu, pogłębiające się problemy w relacjach międzyludzkich, straszne sny wskazujące na chorobę duszy, obłęd, psychoza, poczucie osaczenia, głos sumienia.

6. Na podstawie przeczytanych fragmentów wskaż czynniki, które zdaniem pisarza prowadzą do moralnej degeneracji człowieka.

 

01.06.2020. Temat: Czymże byłabym bez Boga? Sonia Marmieładowa – grzesznica i święta.

 

Przeczytaj wprowadzenie do lektury ( podręcznik- s. 39-40, lekcja 5) i zastanów się nad dwoistością postaci bohaterki powieści.

Przeczytaj fragmenty „Zbrodni i kary” F. Dostojewskiego zamieszczone w podręczniku- akapit 1-3, str. 40-41 i wykonaj polecenia od 1 do 4, str.43 . Sprawdź, czy twoje ustalenia zgadzają się z prezentowanym poniżej materiałem

Sonia

Grzesznica–  wejście na drogę prostytucji

–  rezygnacja z udziału w obrządkach kościelnych  ze względu na potępienie i wykluczenie

Święta–  altruistyczna motywacja decyzji, empatia wobec bezradnej, oszalałej z bólu macochy i głodującego rodzeństwa

–  utożsamianie się z ludźmi cierpiącymi

–  zadeklarowana, gorliwa chrześcijanka studiująca Biblię  jako księgę o życiu, zafascynowana religią

 Przeczytaj fragmenty utworu opowiadające o wspólnym czytaniu ewangelicznej opowieści o Łazarzu. Zwróć  uwagę na puentę – obraz mordercy i jawnogrzesznicy, którzy zjednoczyli się w czytaniu Wiecznej Księgi.

Podobieństwa między Rodionem a Sonią

– bieda, głód – troska o rodzinę

– życie w skrajnie trudnych warunkach – doznawanie cierpienia

– brak ojców – naznaczenie złem (prostytucja, zbrodnia)

– brak perspektyw życiowych

Różnice między bohaterami

Rodion

Sonia

• ateista

• zaufanie do rozumu

• racjonalne myślenie

• spekulacje myślowe (arytmetyczne uzasadnianie zbrodni)

• przedmiotowe traktowanie człowieka

• poczucie wyjątkowości, wysoka samoocena

• pycha

• bunt wobec świata

• osobowość introwertyczna

• chłód emocjonalny

• relatywizm moralny

• chrześcijanka

• ufność w wierze

• naiwne, prostolinijne myślenie

• poświęcenie

• szacunek dla drugiego człowieka

• niskie mniemanie o sobie

• pokora

• akceptacja cierpienia

• osobowość ekstrawertyczna

• silne emocje

• moralność chrześcijańska

Wnioski:

– Rodion i Sonia to dwa oblicza ludzkiej natury;
– dramatyczna wizja człowieka jako istoty rozdartej między dobrem i złem, zdolnej do poświęcenia, ale i zbrodni;
– system wartości, a nie warunki społeczne czynnikiem determinującym postawy człowieka (bieda nie musi rodzić zła).

Postaraj się określić funkcję motywów biblijnych w utworze, zwłaszcza opowieści ewangelicznej o Łazarzu i nawiązania do postaci Marii Magdaleny.

Zapamiętaj, że niemal we wszystkich utworach Dostojewskiego w sposób dosłowny lub metaforyczny pojawiają się obrazy święte, czyli ikony. Jedną z nich jest ikona wskrzeszenia Łazarza. Natomiast postać Marii Magdaleny jest przywołana poprzez nazwanie Soni przez narratora jawnogrzesznicą.

Zapamiętaj, że  poprzez skojarzenia biblijne Dostojewski zwrócił uwagę  na zdolność człowieka do podniesienia się z moralnego upadku, z ciemności grzechu. Skojarzenia biblijne zapowiadają zwycięstwo duchowego życia i dobra.

Przeczytaj akapit 7 w podręczniku, str.42 i spróbuj zinterpretować finał powieści. Wykorzystaj pojęcia kluczowe, zamieszczone na str. 43 ( agape, grzech) i wprowadzenie do lektury, str. 39-40.

Zapoznaj się z sugestiami  interpretacyjnymi zakończenia powieści:

Wskrzesiła ich miłość, serce każdego z nich miało w sobie niewyczerpane → zmartwychwstanie obojga do nowego życia
źródło życia dla serca drugiego. → miłość–agape, wspólnota z drugim człowiekiem
Postanowili czekać cierpliwie. → postawa pokory w życiu
Pozostawało im jeszcze siedem lat udręki → przyjęcie cierpienia
i tyle bezgranicznego szczęścia!Ale zmartwychwstał i wiedział o tym, czuł to w pełni → miłość sensem i radością życia
całym odnowionym jestestwem, → odnalezienie wewnętrznej harmonii
ona zaś – ona przecież żyła tylko jego życiem. → braterstwo duchowe i poświęcenie

Proszę zwrócić  uwagę na uniwersalność zakończenia w duchu modernistycznym. Główny bohater nie tylko rozpoznaje drogę do Boga, odnajduje go w sobie, ale przede wszystkim osiąga zgodę z samym sobą i z ludźmi.

Bohaterkę należy postrzegać  jako osobę wspomagającą emocjonalny i moralny rozwój Raskolnikowa. Przemiana mordercy jest skutkiem wpływu Soni, przykładu dobrego człowieka, a nie argumentacyjnego przekonywania do własnych racji i racjonalnego ukazywania korzyści
w życiu z postawy chrześcijańskiej (wyższość prawdy wiary nad prawdą rozumu).

Na zakończenie wykonaj zadanie 11 z e-lekcji zamieszczonej na portalu e-podręczniki.

https://epodreczniki.pl/a/przeklete-problemy/DKRixt1vF

Pozdrawiam – Katarzyna Nowak