19.06.2020. Temat: Pieśni nabożne Franciszka Karpińskiego.
Niemal wszyscy Polacy znają choć jeden utwór Franciszka Karpińskiego, nawet jeśli nie są tego świadomi. Właśnie ten poeta w Pieśniach nabożnych zamieścił chyba najpiękniejszą polską kolędę, czyli Pieśń o Narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi, moc truchleje…).
W późniejszym okresie twórczości Karpiński zwrócił się ku poezji religijnej. Poeta dostrzegł niski poziom artystyczny ówczesnych pieśni religijnych i dlatego chciał stworzyć teksty, które mimo prostego języka odznaczałyby się kunsztem literackim.
Franciszek Karpiński od 1785 przebywał w Białymstoku, na dworze Branickich. Tam napisał, „Pieśni nabożne”, które zostały ogłoszone wiosną 1792 (w pierwszą rocznicę Konstytucji 3 Maja). Pieśni nabożne łączą w sobie podniosłość, prostotę, motywy znane z psalmów, pieśni liturgicznych, hejnałów oraz łacińskich hymnów religijnych. Ramę kompozycyjną całego tomu stanowią pieśni: „Poranna” i „Wieczorna”, pozostałe ułożone są według kalendarza liturgicznego. Niektóre pieśni przetrwały do dziś w ramach „nabożeństwa domowego”: „Kiedy ranne wstają zorze”, „Wszystkie nasze dzienne sprawy”.
- Przeczytaj (podręcznik, s.271) a następnie wysłuchaj „Pieśń poranną”.
https://www.youtube.com/watch?v=aAI_QmF36hY
po przeczytaniu:
- Opisz sytuację liryczną w utworze.
- Omów na podstawie wiersza relację łączącą człowieka z Bogiem.
- Jakim typem pieśni ze względu na cel jest „Pieśń poranna”?
- Przeczytaj (podręcznik, s. 272) a następnie wysłuchaj „Pieśń wieczorną”.
https://www.youtube.com/watch?v=NTNaMXKvGMs
po przeczytaniu:
- Kim jest i o co prosi osoba mówiąca w pieśni?
- Wymień i krótko scharakteryzuj cechy modlitwy widoczne w podanym wierszu.
- Sformułuj przesłanie utworu.
Pieśń poranna i Pieśń wieczorna to wiersze o charakterze modlitewnym. Karpiński odwołuje się w nich do ludowego sposobu widzenia świata, opartego na głębokiej wierze i pełnym zaufaniu do Boga oraz na naiwnym postrzeganiu siebie i przyrody. Oba utwory ukazują życie człowieka w naturalnym cyklu – od przebudzenia, za które trzeba podziękować Stwórcy, aż do zaśnięcia, kiedy warto poprosić Boga o opiekę.
Pytania i polecenia do obu Pieśni:
- Kim jest podmiot liryczny Pieśni Porannej i Pieśni wieczornej? Wskaż fragmenty, w których się on ujawnia. Dlaczego właśnie w taki sposób został przedstawiony?
- Wskaż w obu pieśniach cechy charakterystyczne dla sentymentalizmu (patrz poprzednia lekcja).
19.06.2020. Temat: Krytyczne czytanie tekstu.
Celem tej lekcji będzie doskonalenie umiejętności krytycznego czytania tekstu, wyszukiwania, wyodrębniania i wykorzystywania informacji w nim zawartych.
Przeczytaj uważnie tekst Jerzego Snopka “Oblicza klasycyzmu i sentymentalizmu” zamieszczony w podręczniku na stronie 307. Następnie odpowiedz na pytania dołączone do tekstu. Zwróć uwagę na wskazówki. Odpowiedzi do wykonanych zadań zapisz w zeszycie przedmiotowym.
Pozdrawiam
Pozdrawiam – Katarzyna Nowak