28.04.2020. 29.04.2020. Temat: Cel, dla którego niebo mię na świat posłało… ”Don Kichot” Miguela de Cervantesa. ( 2 godziny lekcyjne)
Cele lekcji:
− powtórzenie podstawowych wiadomości o romansie rycerskim;
− poznanie pojęć i wyrażeń związanych z dziełem Cervantesa: donkiszot, donkiszoteria, walka z wiatrakami;
− doskonalenie umiejętności charakteryzowania postaci literackich;
− zapoznanie uczniów z dwoma archetypami: Don Kichota i Sancho Pansy;
− nabywanie umiejętności analizowania tekstów wieloznacznych;
Dzięki poznaniu dzieła Cervantesa będziecie mogli pogłębić swoją znajomość epoki, a także zapoznać się z utworem jednego z najwybitniejszych twórców dawnej literatury hiszpańskiej.
„Don Kichot” Cervantesa należy do tego typu tekstów kultury, które na stałe weszły w do kanonu i stanowią przedmiot licznych parafraz, aluzji i stylizacji, zarówno literackich, jak i malarskich czy filmowych.
- Zapoznaj się z informacjami dotyczącymi pisarza i jego twórczości zawartymi w podręczniku (s.170- 172 oraz s. 177- 182).
Zwróć uwagę na:
– cechy powieści nowożytnej- obiektywny narrator, ponadprzeciętny bohater, rzeczywistość społeczna
– charakterystykę postaci głównych bohaterów
- Zapoznaj się z podstawowymi informacjami dotyczącymi Cervantesa i okolicznościami powstania „Don Kichota”.
Miguel Cervantes, jeden z najwybitniejszych pisarzy hiszpańskich, urodził się w 1547 roku w ubogiej rodzinie szlacheckiej. W wieku kilkunastu lat opuścił nagle kraj, by uniknąć kary za zadanie ran pewnemu szlachcicowi i zaciągnął się do wojska. Przez lata był żołnierzem floty hiszpańskiej i wsławił się w wielu bitwach. W końcu trafił w ręce tureckich korsarzy. Wartość Miguela de Cervantesa oszacowano na 500 dukatów i za tyle właśnie został wykupiony z niewoli przez swego przyjaciela. Po powrocie do Hiszpanii bynajmniej się nie ustatkował, więziono go jeszcze kilka razy. Pomysł napisania „Przygód przemyślnego szlachcica Don Kichota z La Manczy” przyszedł mu do głowy właśnie w więzieniu, w którym z nudów czytał modne wówczas opowieści rycerskie. Po ukazaniu się „Don Kichota” Cervantes stał się sławny. Niestety sława nie pociągnęła za sobą fortuny i w wieku sześćdziesięciu dziewięciu lat Cervantes umarł w całkowitej biedzie. Pochowany został jak nędzarz – bez nagrobka i bez napisu.
Ciekawostka: W dzisiejszej La Manchy znajduje się wiele pamiątek po pisarzu i bohaterach jego dzieła. W mieście Alcazar de San Juan, (które podobnie jak jeszcze kilka hiszpańskich miejscowości utrzymuje, że w niej właśnie urodził się Cervantes) na głównym placu stoi pomnik Don Kichota i Sancho Pansy. Ulice miasteczka noszą nazwy postaci wymyślonych przez Cervantesa, a w leżącej nieopodal wiosce El Toboso turyści mogą odwiedzić dom ukochanej Don Kichota, Dulcynei. Kilkanaście kilometrów dalej w mieście Puerto Lapice jeden z zajazdów chlubi się, że to w nim właśnie oberżysta, wzięty przez Don Kichota za właściciela ogromnego zamku, pasował go na rycerza.
- Przypomnij sobie cech romansu rycerskiego.
Bohaterowie – postacie konwencjonalne i stereotypowe: dzielni i szlachetni rycerze oraz piękne, wytworne damy; charaktery schematyczne
Motyw podróży – głównym elementem fabuły jest wypełniona przygodami i pełna niebezpieczeństw wędrówka
Narrator – narrator jest wszechwiedzący, wszechobecny, jego głównym zadaniem jest zainteresowanie czytelników przygodami
Czytelnik – czytelnik jest odbiorcą tekstu, nie istnieje w świecie przedstawionym, z napięciem i bezrefleksyjnie śledzi przygody bohaterów.
W przedmowie do „Don Kichota” Cervantes napisał, że jego celem było pognębienie niedorzecznych powieści rycerskich, które w tamtych czasach cieszyły się niezwykłą popularnością. Przedmiotem parodii Cervantesa stał się głównie słynny romans „Amadis”.
- Przeanalizuj treści i komentarze dotyczące lektury zamieszczone na stronie e-podręczniki https://epodreczniki.pl/a/po-co-walczyc-z-wiatrakami-don-kichot-miguela-de-cervantesa-saavedry/DSAtyWD39 temat: Po co walczyć z wiatrakami? „Don Kichot” Miguela de Cervantesa Saavedry
Następnie wykonaj poniższe polecenia:
a. Po zapoznaniu się z biografią Miguela de Cervantesa, wykonaj ćwiczenie 2 (prawda- fałsz)
- Analiza fragmentu powieści. Przeczytaj fragment „Don Kichota”, Księga pierwsza, Rozdział I- W którym opisane są stan i zajęcia wielce słynnego hidalga Don Kichota z Manchy.
Następnie odpowiedz na pytania do tekstu- Ćwiczenia 3.1 do 3.7
Zapoznaj się z definicją błędnego rycerza.
Błędny rycerz– czyli rycerz błąkający się, wędrujący bez określonego z góry celu, który przeżywa ciąg niezwykłych przygód, wędrując po świecie ze swym giermkiem. Bezinteresownie walczy z olbrzymami, potworami i złymi czarnoksiężnikami w obronie uciśnionych i przeciw niesprawiedliwości. Błędny rycerz sławi i kocha platonicznie damę swego serca, którą jest piękna księżniczka.
- Analiza fragmentu powieści. Przeczytaj fragment „Don Kichota”, Rozdział III- Jak miłym sposobem Don Kichot wymógł na karczmarzu, że go pasował na rycerza i wykonaj ćwiczenia 5.1 do 5.3
- Zapoznaj się z informacją na temat giermka Don Kichota- Sancho Pansy.
Imię Sancho Pansy należy do tzw. imion znaczących – to właściwie przezwisko odnoszące się do wyglądu giermka Don Kichota. Po hiszpańsku „pansa” (panza) oznacza „duży brzuch”. Wykonaj ćwiczenie 6.5
- Analiza fragmentu powieści. Przeczytaj fragment „Don Kichota”, Rozdział VIII- O powodzeniu, jakiego doznał rycerz Don Kichot w straszliwej i niesłychanej przygodzie z wiatrakami, i o tym, co się później stało –opisujący walkę z wiatrakami i odpowiedz na pytania 7.1 do 7.5
- Na zakończenie przeczytaj teksty: Zofii Szmydtowej- Don Kiszot Cervantesa i Piotra Sawickiego Przed walką z wiatrakami. Fragment “Don Kichota” Miguela de Cervantesa i zastanów się, co kryje się pod pojęciem donkiszoterii.
- Porównanie pary głównych bohaterów: Don Kichota i Sancho Pansy:
a.powody decyzji wyruszenia w świat:
| Don Kichot1.chęć ratowania świata przed złem
2.pragnienie wskrzeszenia ideałów rycerskich 3. potrzeba uczynienia swego życia ciekawszym
|
Sancho Pansa1.chęć zarobienia pieniędzy
2. potrzeba obcowania z niezwykłym człowiekiem 3. pragnienie uzyskania zwierzchnictwa na wyspie
|
b.różnice między Don Kichotem a Sancho Pansą
| Don Kichot | Sancho Pansa |
| wysoki i chudy,ascetyzm, racjonalizm, duchowość, idealizm | niski i gruby, zmysłowość, intuicyjność ,cielesność , pragmatyzm |
Wnioski: postaci reprezentują swoje warstwy społeczne i przerastają je zarazem; stanowią kontrast i dopełnienie; ich skrajne charaktery znakomicie ukazują złożoność ludzkiej natury
Dla chętnych: zapoznaj się z licznymi nawiązaniami do dzieła Cervantesa w utworach Grochowiaka, Kaczmarskiego, Herberta, Leśmiana. Utwory znajdziesz na stronie https://epodreczniki.pl/a/po-co-walczyc-z-wiatrakami-don-kichot-miguela-de-cervantesa-saavedry/DSAtyWD39
Tekst powieści znajdziesz na stronie https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/don-kichot-z-la-manchy.html
Zadanie do przesłania:
Odwołując się do dzisiejszych zajęć oraz treści powieści Cervantesa, stwórz samodzielnie definicje terminów donkiszot i donkiszoteria oraz wytłumacz zwrot walczyć z wiatrakami.
Pozdrawiam – Katarzyna Nowak