Uncategorized

język polski I BT

05.06.2020. Temat: Pieśni nabożne Franciszka Karpińskiego.

Niemal wszyscy Polacy znają choć jeden utwór Franciszka Karpińskiego, nawet jeśli nie są tego świadomi. Właśnie ten poeta w Pieśniach nabożnych zamieścił chyba najpiękniejszą polską kolędę, czyli Pieśń o Narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi, moc truchleje…).

W późniejszym okresie twórczości Karpiński zwrócił się ku poezji religijnej. Poeta dostrzegł niski poziom artystyczny ówczesnych pieśni religijnych i dlatego chciał stworzyć teksty, które mimo prostego języka odznaczałyby się kunsztem literackim.

Franciszek Karpiński od 1785 przebywał w Białymstoku, na dworze Branickich. Tam napisał, „Pieśni nabożne”, które zostały ogłoszone wiosną 1792 (w pierwszą rocznicę Konstytucji 3 Maja). Pieśni nabożne łączą w sobie podniosłość, prostotę, motywy znane z psalmów, pieśni liturgicznych, hejnałów oraz łacińskich hymnów religijnych. Ramę kompozycyjną całego tomu stanowią pieśni: „Poranna” i „Wieczorna”, pozostałe ułożone są według kalendarza liturgicznego. Niektóre pieśni przetrwały do dziś w ramach „nabożeństwa domowego”: „Kiedy ranne wstają zorze”„Wszystkie nasze dzienne sprawy”.

  1. Przeczytaj (podręcznik, s.271) a następnie wysłuchaj „Pieśń poranną”.

https://www.youtube.com/watch?v=aAI_QmF36hY

po przeczytaniu:

  • Opisz sytuację liryczną w utworze.
  • Omów na podstawie wiersza relację łączącą człowieka z Bogiem.
  • Jakim typem pieśni ze względu na cel jest „Pieśń poranna”?

 

  1. Przeczytaj (podręcznik, s. 272) a następnie wysłuchaj „Pieśń wieczorną”.

https://www.youtube.com/watch?v=NTNaMXKvGMs

po przeczytaniu:

  • Kim jest i o co prosi osoba mówiąca w pieśni?
  • Wymień i krótko scharakteryzuj cechy modlitwy widoczne w podanym wierszu.
  • Sformułuj przesłanie utworu.

 

Pieśń poranna i Pieśń wieczorna to wiersze o charakterze modlitewnym. Karpiński odwołuje się w nich do ludowego sposobu widzenia świata, opartego na głębokiej wierze i pełnym zaufaniu do Boga oraz na naiwnym postrzeganiu siebie i przyrody. Oba utwory ukazują życie człowieka w naturalnym cyklu – od przebudzenia, za które trzeba podziękować Stwórcy, aż do zaśnięcia, kiedy warto poprosić Boga o opiekę.

 

Pytania i polecenia do obu pieśni:

  • Kim jest podmiot liryczny Pieśni porannej i Pieśni wieczornej? Wskaż fragmenty, w których się on ujawnia. Dlaczego właśnie w taki sposób został przedstawiony?
  • Wskaż w obu pieśniach cechy charakterystyczne dla sentymentalizmu (patrz poprzednia lekcja).

Odpowiedzi prześlij.

Pozdrawiam – Katarzyna Nowak