Drodzy Uczniowie,
na dzisiejszej lekcji przyjrzymy się mowie oskarżyciela Jacka Soplicy z wykorzystaniem wiedzy na temat retoryki.
Temat: Emisariusz
- Odczytajcie z podręcznika informacje na temat retoryki i środków retorycznych ze str. 188
Retoryka – definicje
Retoryka – teoria i sztuka przemawiania (Słownik wyrazów obcych)
Retoryka – gr. techne rhetorike – zarazem technika, nauka i sztuka, czyli wiedza teoretyczna na temat wymowy i praktyczna umiejętność przemawiania (starożyt. Grecja)
Retoryka – nauka tworząca prawidłowe reguły myślenia, umożliwia porządkowanie myśli, zbieranie ich w słowa i sprawne przekazywanie innym (Wilhelm Windelband)
Retoryka – praktyczna zdolność użycia przekonującego słowa w działalności publicznej (Dionizjusz)
Retoryka – jest wiedzą/nauką jak poprawnie wynajdywać, porządkować, wypowiadać ( w sensie: w dobrej formie językowej)z wykorzystaniem dobrej pamięci i godnie zaprezentować dowolny tekst (Kwintylian; prof. Jakub Lichański)
RETORYKA – umiejętność operowania słowami (prof. Jakub Lichański)
- Trzy zasady retoryki
Zasada organiczności – sformułowana przez Platona. Uważał on, że dzieło retoryczne jest niczym żywa istota i stanowi odpowiednik organizmu w przyrodzie. Mowa nie może obyć się bez głowy i nóg, powinna mieć tułów i kończyny dobrane do siebie i uwarunkowane całością. Każde dzieło retorycznej sztuki słowa powinno być zamkniętą całością, opartą o wewnętrzny ład i właściwy układ odpowiednich części.
Zasada stosowności – zwana także zasadą taktu, mówiła o właściwym dla tematu i odbiorców doborze środków retorycznych. Sformułował ją Arystoteles. Obejmowała zarówno kwestie estetyczne, etyczne, jak i stylistyczne.
Zasada funkcjonalności – zwana także zasadą celowości, ujmowała dzieło retoryczne jako akt celowego działania. Zgodnie z tą zasadą, twórca winien być świadomy celu, który mu przyświeca i odpowiednio do niego dobrać środki retoryczne.
- Obejrzyj fragment „Pana Tadeusza” – spowiedź Jacka Soplicy
https://www.youtube.com/watch?v=tb61IKyz4lg
https://www.youtube.com/watch?v=YCcLnmRP67A
- Przeczytajcie przykład mowy oskarżyciela wobec Jacka Soplicy
Wykonajcie polecenia:
– Wyodrębnijcie wstęp, rozwinięcie, zakończenie.
– Wskażcie we wstępie cel wygłoszenia mowy.
– Wskażcie argumenty przytaczane przez autorkę przemówienia.
– Wskażcie fragment będący kontrargumentem – zbijaniem przewidywanych zarzutów.
– Wskażcie w zakończeniu apel do słuchaczy.
– Określcie, które środki retoryczne zostały zastosowane.
– Podajcie wartości lub autorytety, do których odwołuje się autorka przemówienia.
Zdjęcie wykonanej pracy prześlijcie na mojego e-maila ckupar@wp.pl.
- Argumenty w obronie Jacka Soplicy (np. dwulicowość Stolnika, przypadkowe pojawienie się pod zamkiem – wykorzystanie napadu Moskali, wstąpienie do klasztoru w celu zmazania win, praca emisariusza).
Pozdrawiam
Agnieszka Piekarska