21.04.2020 r.
TEMAT: SŁOWO TAJEMNICZE ZAWIERAJĄCE SENS ŻYCIA… SYMBOLE WYBORÓW MORALNYCH BOHATERÓW POWIEŚCI ŻEROMSKIEGO.
- Wprowadzenie do problematyki zajęć lekcyjnych.
Powieść młodopolska łączy konstrukcję typową dla naturalizmu z modernistyczna wizją świata i człowieka oraz nową normą języka, operowanie metaforą, sugestią, niedomówieniem, symbolem.
Podobieństwa i różnice między alegorią a symbolem ( patrz – pojęcia kluczowe- s.86) przedstawia poniższa tabela:
| Alegoria | Symbol |
| – znaczenie można przełożyć na opis narracyjny;
– znaczenie jest czytelne dla określonej zbiorowości (por. konwencja / tradycja); – jednoznaczność, precyzyjność znaczenia; – pełni funkcję dydaktyczną (pedagogiczną). |
– znaczenie jest nieuchwytne;
– sens symbolu kryje treści indywidualne; – niejednoznaczność ukrytego sensu; – znaczenie symbolu jest oparte na szeregu analogii, ukrytych porównań; – symbol nazywa to, czego nie można nazwać za pomocą elementów języka naturalnego. |
2. Wstępny opis dzieł sztuki przedstawionych w powieści.
Przyjrzyj się zamieszczonym w podręczniku reprodukcjom dzieł: antycznej rzeźby Wenus ( s. 84) oraz obrazu P. Puvis de Chavannes’a Biedny rybak (s. 85).
Zwróć uwagę na modernistyczny sposób opisywania dzieł sztuki.
Modernistyczne przeżywanie sztuki jest jedną ze specyficznych cech obyczajowości artystycznej epoki. Twórcy przełomu XIX i XX w. traktują dzieła sztuki jako pretekst do snucia refleksji prezentujących subiektywny strumień świadomości poznającego „ja”. W tym sensie różni się on od naukowego podejścia do opisu wytworów kultury, charakterystycznego dla estetyki 2. połowy XIX w. Modernistyczny opis dzieła sztuki staje się okazją do zaprezentowania tego, co kryje się w świadomości i / lub podświadomości opisującego „ja”.
- Interpretacja fragmentów utworu.
Przeczytaj fragmenty utworu zamieszczone w podręczniku (s. 83- 86) i postaraj się odpowiedzieć na polecenia do tekstu (s. 87, zadania 1-4), następnie wypełnij tabelę _Karta_pracy_1
Charakteryzując opisane przez Żeromskiego dzieła sztuki zwróć uwagę na:
- Dokładny opis dzieła sztuki- rzeźby Wenus z Milo i obrazu Biedny rybak.
- Treści symboliczne, które zostały ukryte w opisach rzeźby Wenus z Milo i obrazu Biedny rybak.
Zwróć uwagę na specyfikę patrzenia na dzieła sztuki przez bohaterów powieści ( subiektywizacja, refleksyjność, odtwarzanie wyglądu dzieła sztuki z pamięci / podświadomości, emocjonalność ).
Przykładowe odpowiedzi dotyczące analizy dzieł sztuki znajdziesz w pliku-analiza dzieł sztuki
- Określenie funkcji dzieł sztuki w kontekście problematyki powieści S. Żeromskiego.
Zapamiętaj:
- dzieła sztuki zapowiadają problematykę utworu (np.: poszukiwanie wartości w kontekście wyboru drogi życia przez T. Judyma);
- zarysowanie sytuacji wyboru (np.: konieczność dokonania wyboru między sferą Amor a posłannictwem Caritas);
- zobrazowanie tragizmu sytuacji głównego bohatera (por. motyw rozdarcia wewnętrznego Judyma);
- opis dzieł jako element charakterystyki bohatera (np.: wrażliwość na uroki życia, poczucie odpowiedzialności za zło świata itd.).
- Proszę przeczytać fragment zakończenia utworu- (podręcznik, s. 86) z rozdziału Rozdarta sosna.
Postaraj się określić funkcję motywu rozdartej sosny w kontekście symboli przywołanych przez Żeromskiego w pierwszym rozdziale powieści – rzeźby Wenus z Milo i obrazu Biedny rybak.
Przykładową interpretację znajdziesz w pliku- zał. 2
Praca domowa:
Odwołując się do treści powieści S. Żeromskiego, zinterpretuj następujące symbole:
– kwiat tuberozy,
– krzyk pawia
Podpisaną pracę domową proszę odesłać na mojego maila, do dnia 22.04.2020 r. W razie pytań, proszę o kontakt przez messenger, e –mail : b.kusiuk@wp.pl
Pozdrawiam- Bożena Kusiuk