Uncategorized

Język polski 13.05.2020 r.

Drodzy Uczniowie,

Na dzisiejszej lekcji zapoznamy się z formą wypowiedzi, jaką jest streszczenie, kształtować będziemy umiejętności selekcji informacji oraz posługiwania się środkami językowymi w przekształcaniu tekstu.

Temat 1: Streszczenie a parafraza.

  1. Na Waszą pocztę internetową przyszedł link do platformy epodręczniki.pl „Jak napisać streszczenie ?” Spróbujcie wykonać wszystkie zadania zawarte w tej lekcji .
  2. Czym jest streszczenie tekstu nieliterackiego?

– Jest formą przetwarzania tekstu/wykonywania działań na tekście.

–  Polega na takim przekształceniu tekstu, że radykalnie zmniejszona zostaje objętość tekstu (standardowa długość to 10% tekstu wyjściowego) przy zachowaniu zasadniczej myśli.

–  Streszczenie tworzone jest metodą:

  1. a) skrótu lub/i
  2. b) uogólnienia lub/i
  3. c) przekładu z jednego systemu pojęciowego na inny […]

– Streszczanie jest […] ćwiczeniem wyrabiającym kompetencje poznawcze (selekcjonowanie i hierarchizowanie informacji) i kompozycyjno – stylistyczne (zwięzłość i klarowność stylu).

  1. Zwięzłość wypowiedzi polega na niewystępowaniu w niej elementów zbędnych ze względu na jej funkcję komunikatywną i niepełniących żadnych funkcji stylistycznych. Zwięzłość nieszkodząca zrozumiałości tekstu stanowi jego zaletę. Do jak największej ekonomii słowa powinno się dążyć przede wszystkim w tekstach pisanych.

Zwięzłości wypowiedzi szkodzi przede wszystkim występowanie pleonazmów (np. potencjalne możliwości), wyrazów treściowo pustych (m.in. teren, np. na terenie Warszawy zbudowano nowy wieżowiec = w Warszawie zbudowano…; fakt, np. trzeba się liczyć z faktem ujemnego wpływu = …z ujemnym wpływem; proces, np. metoda ważna w procesie nauczania = …w nauczaniu) oraz tzw. wyrażeń opisowych (np. ulec zepsuciu = zepsuć się).

  1. Struktura streszczenia tekstu nieliterackiego

Temat = to, o czym jest, czego dotyczy tekst.

Remat = to, co się o tym temacie mówi w tekście.

Pytania podstawowe:

  • O czym się mówi w tekście? Czego dotyczy tekst? Jaka jest główna myśl/problem tekstu?

Te pytania pozwolą określić TEMAT tekstu.

  • Co na temat problemu zostało powiedziane w tekście? Co autor tekstu mówi w nim o głównym

temacie/problemie? Te pytania pozwolą odtworzyć i zreferować REMAT tekstu.

  1. Zapoznaj się z prezentacją na stronie CKE – Na czym polega streszczanie tekstu?

https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2015/Materialy/Scenariusze/polski/Na_czym_polega_streszczanie_tekstu.pdf

  1. Zapoznaj się z tekstem Andrzeja Markowskiego „O przekręcaniu, czyli skrzydlate słowa ze zwichniętym skrzydłem”

Andrzej Markowski

  1. Poniżej zamieszczono prace spełniające wszystkie kryteria (liczba w nawiasie odzwierciedla liczbę słów – maksymalnie 60):

Andrzej Markowski w artykule „O przekręcaniu, czyli skrzydlate słowa ze zwichniętym skrzydłem” poruszył problem modyfikacji słów znanych autorów przez współczesnych ludzi. Zauważył, iż może stanowić to poważny problem w odbiorze oraz właściwemu zrozumieniu znaczenia. W swoim artykule przedstawia konkretne przykłady, najczęstszych przekręceń znanych cytatów pochodzących z polskiej literatury. W zakończeniu zwraca się z prośbą o dokładność w cytowaniu.(58)

Artykuł Andrzeja Markowskiego mówi o modyfikacjach powiedzonek znanych postaci lub cytatów z literatury i o wpływie na prawidłowe ich zrozumienie. Autor podał trzy przykłady, w których przedstawił różne konsekwencje tych przekształceń. Przedstawia on również swoją opinię na ten temat nie zgadzając się z celowością takich zabiegów i przestrzega czytelników przez niedokładnym cytowaniem. (52)

Artykuł „O przekręcaniu, czyli skrzydlate słowa ze zwichniętym skrzydłem” opowiada o nieświadomym modyfikowaniu cytatów. Autor tekstu przedstawia trzy przykłady przekształceń, które zmieniają sens słów znanych pisarzy. Tekst ma na celu uświadomić czytelnika, aby uważnie i starannie cytował słowa artystów. Autor zaznacza, że nawet niewielkie zmiany stylistyczne, mogą spowodować duże modyfikacje znaczeniowe. (51)

  1. Zapoznajcie się z treścią rozdziału „Streszczenie a parafraza” z Waszego podręcznika s. 108 – 112.

Temat 2: Renesans – powtórzenie wiadomości.

  1. Interpretacja tekstu – ćwiczenie umiejętności

Przeczytaj ze strony 113 podręcznika „Pieśń II” Jana Kochanowskiego i przeanalizuj rozwiązania zmieszczonych pod nią zadań.

  1. Interpretacja tekstu – ćwiczenie umiejętności

Przeczytaj ze strony 115 podręcznika wiersz Bolesława Leśmiana „Ubóstwo” i przeanalizuj rozwiązania zmieszczonych pod nim zadań.

  1. Krytyczne czytanie tekstu

Przeczytaj ze strony 117 podręcznika tekst „W labiryncie fraszek” Adama Karpińskiego i przeanalizuj rozwiązania zmieszczonych pod nim zadań.

  1. Kompetencje językowe i komunikacyjne

Przeczytaj ze strony 121 podręcznika tekst „Przysłowia polskie i obce od A do Z” Katarzyny Mosiołek – Kłosińskiej i przeanalizuj rozwiązania zmieszczonych pod nim zadań.

  1. Sprawdź się

Przeczytaj ze strony 128 podręcznika tekst „Rodowód humanizmu” Jaap van Praag i sformułuj odpowiedzi na zmieszczone pod nim cztery pytania. Rozwiązanie prześlij na mojego e-maila do oceny.

Pozdrawiam

Agnieszka Piekarska