16.04.2020 r.- język polski- kl.1 B4
TEMAT: ROZDWOJONY W SOBIE… CZŁOWIEK WOBEC ŚWIATA I BOGA W POEZJI BAROKU
Dzień dobry,
Celem dzisiejszych zajęć będzie omówienie koncepcji Boga, człowieka i świata w poezji baroku oraz określenie cech barokowej poezji metafizycznej.
WPROWADZENIE
Zjawiskiem charakterystycznym dla epoki baroku jest poezja metafizyczna. Ten typ poezji doskonale wyraża filozofię i nastrój baroku: jego refleksję nad kruchością człowieka, nad czasem, śmiercią i przemijaniem. Jest to też poezja intelektualna, trudniejsza w odbiorze, odwołująca się często do mitologii, czy filozofii. W kompozycji – pełna konceptów i barokowej ornamentyki: paradoksu, oksymoronów, inwersji.
Mikołaj Sęp Szarzyński wyznaczył nowe drogi w literaturze i stał się patronem nowoczesnej liryki intelektualnej. Na dzisiejszej lekcji dokonamy analizy wiersza Sępa Szarzyńskiego Sonet IV, by przekonać się, na czym polega nowatorstwo poezji tego prekursora baroku w literaturze polskiej.
PRACA Z PODRĘCZNIKIEM
Proszę zapoznać się z biogramem Mikołaja Sępa Szarzyńskiego (podręcznik, s. 164).
Przeczytaj Sonet IV (podręcznik, s. 163-164)
W podręczniku do języka polskiego znajdziesz szczegółową analizę Sonet IV (s.164-165). Przeczytaj zamieszczoną w podręczniku interpretację wiersza, szczególną uwagę zwracając na następujące kwestie:
- Obecny w sonecie motyw walki duchowej ze światem i sobą – między dobrą a złą częścią natury ludzkiej.
Topos ten pojawiał się wielokrotnie w literaturze i filozofii, np. w Liście do Rzymian św. Pawła, w dualistycznych koncepcjach budowy świata i człowieka św. Augustyna, u mistyka Tomasza à Kempis – w jego dziele stanowiącym pochwałę ascezy O naśladowaniu Chrystusa, w pismach Erazma z Rotterdamu czy Ignacego Loyoli Ćwiczeniach duchowych.
- Zwróć uwagę na słownictwo charakterystyczne dla języka walki, wojny, potyczek użyte w Sonecie IV : bojowanie, Hetman, straszliwy bój, Będę wojował i wygram statecznie.
Zastanów się, jaki obraz człowieka tworzy poeta dzięki takiemu konceptowi?
Człowiek jest rozdarty wewnętrznie, jego grzeszna natura skazuje go na wieczną walkę ze słabościami, targają nim namiętności i wyrzuty sumienia. Szatan – Hetman – reprezentuje wojnę, zaś Bóg oferuje człowiekowi bezpieczne schronienie – szczęśliwy pokój.
- Ukazaniu złożoności życia ludzkiego, dualizmu, rozdarcia, wizji życia, jako walki wewnętrzne służy antyteza użyta w pierwszych wersach Sonetu IV. Poeta przedstawia tezę, a następnie ją neguje, ukazuje ideał i jednocześnie trudności w osiągnięciu celu.
- Po dokładnym zapoznanie się z wierszem i jego interpretacją wykonaj polecenia:
a. Przeanalizuj temat wojny w Sonecie IV Mikołaja Sępa Szarzyńskiego i uzupełnij tabelę.
| Wróg | Co symbolizuje? |
| szatan | |
| świat | |
| ciało |
b.Przyporządkuj trzem symbolicznym przestrzeniom – niebu, piekłu i ziemi – odpowiednie fragmenty Sonetu IV.
ZAPAMIĘTAJ I ZAPISZ W ZESZYCIE
- Poezja metafizyczna to nurt liryki religijnej tworzonej na przełomie XVI i XVII w. w Polsce, Francji, Anglii oraz w Czechach.
- Poeci zaliczani do tego nurtu żyli na przełomie epoki odrodzenie i baroku. Najwybitniejszy reprezentant polskiej poezji metafizycznej -Mikołaj Sęp Szarzyński żył w latach (1550–1581).
- Poezja metafizyczna wykraczała poza realne doświadczenia ( stąd nazwa „metafizyczna”).
- Reprezentanci tego nurtu wątpili w wartości renesansowego stoicyzmu, nie ufali ideom cnoty, umiaru, spokoju, byli krytyczni wobec autorytetów naukowych i politycznych.
- Obecne w poezji metafizycznej kontrasty, paradoksy, oksymorony oddają złożoność relacji między człowiekiem a Bogiem i światem.
ZADANIE DOMOWE
Bardzo proszę zrobić z dzisiejszych zajęć notatkę w zeszycie przedmiotowym.
Na zaliczenie, proszę przesłać wykonane polecenia z pkt. 4- polecenie a) i polecenie b).
Zadania proszę wysłać na maila b.kusiuk@wp.pl lub przez Messenger, do dnia 17.04 2020 r. Proszę podpisywać swoje prace (imię, nazwisko, klasa), gdyż jest to dla mnie istotna informacja. Dziękuję.
Życzę przyjemnej nauki.
Pozdrawiam
Bożena Kusiuk