30.03.2020r. TEMAT: Problemy nowego kolonializmu
Wprowadzenie do tematu;
W XVIII wieku większość znanych Europejczykom terenów zostało skolonizowane. Podstawą wymiany towarowej był handel w tzw złotym trójkącie. Było określenie przepływu towarów i ludzi (niewolników) odbywającego się na Oceanie Atlantyckim w ramach handlu pomiędzy Europą, Afryką i Ameryką w okresie od połowy XVI wieku do połowy XIX wieku.
W klasycznym rozumieniu polegał on na wywozie różnego rodzaju wyrobów wytworzonych w Europie (m.in. broń, tkaniny, wyroby żelazne) do Afryki, gdzie wymieniano je na niewolników. Ci wywożeni byli do Ameryki (w szczególności na Karaiby), do pracy na plantacjach.. Dobra wytworzone na plantacjach (m.in. cukier, bawełna, czy tytoń) były z kolei sprowadzane do Europy i tam sprzedawane.
Zagadnienia do tematu:
- Nowy kolonializm – str. 98
a. Imperium królowej Wiktorii
W 1873 na tron Wielkiej Brytanii wstąpiła 18-letnia królowa Wiktoria, która panowała przez następne 64 lata, najdłużej w całym 1000-letnich dziejach Anglii. Jej panowanie przypadło na okres rozwoju gospodarki kapitalistycznej w Wielkiej Brytanii, ekspansji kolonialnej, rozwoju przemysłu, który z Anglii uczynił „fabrykę świata”, wzrost dobrobytu i zamożności angielskich warstw wyższych i średnich. Królowa Wiktoria zyskała wielką popularność w całej Wielkiej Brytanii, a okres jej panowania nazwano „epoką wiktoriańską”. Cechowały ją: samozadowolenie warstw posiadających z powodu stabilizacji, postępu ekonomicznego, wzrost zamożności i dobrobytu, ale też obłudny rygoryzm obyczajowo-moralny i tolerowanie nędzy szerokich warstw ludności. Programy poprawy bytu najuboższych sprowadzały się do działalności charytatywnej.
Na straży brytyjskich interesów w koloniach stała potężna flota, składająca się z coraz lepiej wyposażonych okrętów wojennych. Wypływały one z portów na każdą wieść o zagrożeniu interesów, zamieszkach czy niepokoju w obrębie imperium brytyjskiego i docierały do każdego portu, by przywrócić porządek Za czasów królowej Wiktorii Wielka Brytania stała się najpotężniejszym imperium świata, zdobywając liczne kolonie w Afryce i Azji. Mieszkańcy zajmowanych terytoriów nie mieli żadnych szans w walce, nie byli w stanie przeciwstawić się znakomicie wyszkolonym i uzbrojonym Brytyjczykom.
b. Indie- „Perła w Koronie Brytyjskiej”
Po zapoznaniu się z prezentacją proszę spróbować odpowiedzieć , dlaczego Indie zwane były Perłą w Koronie?
https://prezi.com/e4dhdkfy8wcz/indie-pera-w-brytyjskiej-koronie/
c. Państwo Środka
Przez wieki Chiny były najbardziej rozwiniętym i najpotężniejszym krajem na świecie. W połowie XIX w. sytuacja Państwa Środka uległa radykalnej zmianie, w wyniku której spadło ono do statusu półkolonii zachodnich mocarstw. Nadszedł trwający aż do lat 40. XX stulecia „wiek upokorzeń”. A wszystko zaczęło się od handlu opium………. – spróbuj na podstawie materiału w podręczniku odpowiedzieć jakie skutki dla Chin przyniosły tzw. wojny opiumowe.
d. Wyścig kolonialny w Afryce.
Czytaj więcej na:
/www.youtube.com/watch?v=rSXK5ngt-k0
www.youtube.com/watch?v=TyqdWi-joNg
https://prezi.com/hszgxsedxnh4/nowy-kolonializm/
2. Konflikty kolonialne – str. 104
a. Bunt Sipajów 1857-1859
Bunt hinduskich żołnierzy w służbie brytyjskiego imperium na ponad rok zdestabilizował Półwysep Indyjski. Sipajami nazywano Hindusów, którzy służyli w kolonialnych wojskach brytyjskich. Bezpośrednią przyczyną buntu stała się sprawa smarowania naboi krowim i wieprzowym tłuszczem. – Naruszało to zasady religijne zarówno hinduistów, jak i muzułmanów. Skutkiem krwawych walk była likwidacja Kompanii Wschodnioindyjskiej i przejście Indii pod bezpośredni zarząd Londynu.
b. Powstania w Chinach
- powstanie tajpingów 1851-1864
Było najbardziej krwawym konfliktem XIX wieku. Ta trwająca kilkanaście lat wojna domowa w Chinach kosztowała życie co najmniej 20 milionów ludzi. Na czele rebeliantów stał Hong Xiuquan, który ogłosił się bratem Chrystusa.
- powstanie bokserów 1898-1901
Bunt zapoczątkował tajny związek ” Pięść w imię sprawiedliwości i pokoju”, którego członkowie trenowali sztuki walki. Zwani byli oni pogardliwie bokserami. Wystąpienia zostały dość szybko stłumione przez międzynarodowy korpus interwencyjny w niezwykle krwawy i okrutny sposób.
c. Powstanie Mahdiego 1885 – 1898
Wybuchło w 1885 w Sudanie, należącym formalnie do Egiptu. Przywódcą był podający się za proroka Mahdi (czyli wysłannikiem Allaha). Po zdobyciu stolicy kraju, Chartumu, powstanie rozszerzyło się na cały Sudan, zagrażając interesom angielskim w Egipcie. Dopiero jednak w 1895 armii brytyjsko-egipska udało się dotrzeć do Sudanu, a następnie pobić główne siły powstańców pod Omdurmanem (1898). W rezultacie Sudan został zależny od imperium brytyjskiego.
Ciekawostka!
Powstanie Mahdiego stanowiło tło historyczne przygód Stasia i Nel w powieści H. Sienkiewicza pt. „W pustyni i w puszczy”
Czytaj więcej na :
https://prezi.com/d6nakxf89ux4/konflikty-kolonialne/
www.youtube.com/watch?v=gAUoZ674W-g
https://www.e-historia.com.pl/22-notatki-z-historii/historia-i-spoleczenstwo/europa-i-swiat/806-4-3- konflikty-kolonialne
Efekty pracy proszę przesyłać na adres e-mail zelaga@wp.pl lub dziennik elektroniczny wpisując w tytule wiadomości imię i nazwisko ucznia oraz klasę ( to ważne ze względu na organizacje mojej pracy i sprawność oceniania)
W razie pytań proszę o kontakt na komunikatorze od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 14.00 lub w innym terminie po uzgodnieniu z osoba zainteresowaną.
Pozdrawiam!
Agnieszka Żelazowska