28. 04. 2020r.
TEMAT: Walka o władzę w powojennej Polsce.
Celem lekcji będzie omówienie sytuacji politycznej w Polsce po II wojnie światowej oraz procesu przejmowania władzy przez komunistów.
ZAGADNIENIA DO TEMATU:
Bardzo proszę o zapoznanie z materiałem w podręczniku – str. 117-119, a następnie proszę zapisać w formie notatki z dzisiejszej lekcji zagadnienia :
1. Układ sił politycznych w Polsce po zakończeniu wojny
a. od 28 VI 1945 r. władzę w Polsce sprawował Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej (TRJN)
b. dominującą rolę w TRJN odgrywała Polska Partia Robotnicza (PPR) oraz uzależnione od niej tzw. partie koncesjonowane:
– Stronnictwo Ludowe (SL)
– Polska Partia Socjalistyczna (PPS)
– Stronnictwo Demokratyczne (SD)
c. do walki z komunistami przystąpiły
– utworzone przez Stanisława Mikołajczyka Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL)
– Stronnictwo Pracy
2. 30 VI 1946 r. odbyło się tzw. referendum ludowe
a. referendum ludowe miało być testem popularności głównych sił politycznych w Polsce
b. w referendum zadano obywatelom Polski trzy pytania dotyczące:
– likwidacji senatu
– zatwierdzenia reform społeczno-gospodarczych
– uznania granic na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej
c. sfałszowane wyniki referendum dały zwycięstwo komunistom
3. 19 I 1947 r. odbyły się wybory do Sejmu Ustawodawczego
a. władze komunistyczne wobec zwolenników Stanisława Mikołajczyka i PSL stosowały terror
b. przeciwko PSL działały:
– Milicja Obywatelska (MO)
– Urząd Bezpieczeństwa (UB)
– cenzura prewencyjna
c. sfałszowane wyniki wyborów dały zwycięstwo komunistom
4. Władze polskie po wyborach do Sejmu Ustawodawczego
a. prezydentem został Bolesław Bierut
b. premierem rządu został Józef Cyrankiewicz z PPS
c. Sejm Ustawodawczy 19 II 1947 r. uchwalił tzw. Małą konstytucję, która utrzymała urząd prezydenta w Polsce
Jako uzupełnienie wiadomości proponuję prezentację:
https://prezi.com/ybtnouy5fgub/walka-o-wadze-w-powojennej-polsce/
Podsumowanie
Niewątpliwie do sukcesu komunistów przyczyniło się kilka czynników:
- obecność Armii Czerwonej i NWKD,
- niezwykła konsekwencja w walce o władzę,
- brutalność i bezwzględność,
- społeczeństwo wyczerpane wojną i okupacją pragnęło spokoju i stabilizacji,
- radykalizowały się nastroje (oczekiwano zmian),
- części populacji komuniści dawali nadzieję na awans społeczny.
Zapamiętaj!
- 22.07.1944 – manifest PKWN
- 6.09.1944 – dekret KRN o reformie rolnej
- 1.01.1945 – powstanie na bazie PKWN Rządu Tymczasowego
- 27/28.03.1945 – aresztowanie 16 przywódców Polski podziemnej przez NKWD
- 28.06.1945 – powstanie TRJN
- 3.01.1946 – dekret o nacjonalizacji przemysłu
- 30.06.1946 – tzw. referendum ludowe
- 19.01.1947– wybory do Sejmu Ustawodawczego
- Luty 1947 – uchwalenie małej konstytucji
- Czerwiec 1948 – Gomułka ustępuje miejsce szefa partii Bierutowi
Dla utrwalenia wiadomości rozwiąż quiz: Walka o władzę w powojennej Polsce
Pozdrawiam!
Agnieszka Żelazowska