19.05.2020 r.
Temat: Operacja „Burza” i powstanie warszawskie
1 Operacja „Burza”
- Założenia i cele Planu „Burza”
Plan „Burza” zakładał, że oddziały AK z całą siłą przystąpią do akcji dywersyjno-sabotażowych przeciwko Niemcom w miarę zbliżania się do granic polskich wojsk radzieckich. Przewidywano również, że akcje te przybiorą charakter lokalnych powstań, co umożliwi wyzwolenie wielu miejscowości siłami AK. Plan przewidywał również, że natychmiast po zakończeniu walk powinni ujawnić się zakonspirowani przedstawiciele Delegatury Rządu na Kraj i przejąć władzę cywilną.
W ten sposób, występując w charakterze gospodarza wyzwolonych obszarów i reprezentacji legalnego rządu, można będzie powitać Rosjan i następnie razem kontynuować walkę z Niemcami.
- Realizacja Planu „Burza”
Realizację planu rozpoczęto wraz z przekroczeniem przez Armię Czerwoną przedwojennych granic Polski. Pierwsze do walki ruszyły oddziały AK na Wołyniu – 27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK.
W lipcu do realizacji planu przystąpiły oddziały wileńskie i nowogrodzkie AK m.in. Operacja „Ostra Brama” – wyzwolenie Wilna. Z chwilą przekroczenia Bugu przez Armię Czerwoną, do akcji przystąpiły oddziały AK na Lubelszczyźnie, w białostockim, rzeszowskim i Górach Świętokrzyskich. Jednak
z chwilą zatrzymania się frontu na Wiśle, oddziały AK musiały wrócić do konspiracji.
- Skutki Akcji „Burza”
Dla Stalina i polskich komunistów Plan „Burza” był wielkim zagrożeniem ponieważ na ziemiach polskich rozgrywała się nie tylko walka z Niemcami, ale także walka o władze w Polsce. Chcąc ją wygrać Stalin i polscy komuniści musieli rozprawić się z siłami AK. W tym celu NKWD rozpoczęło akcję zmierzającą do fizycznej likwidacji żołnierzy AK. Rozpoczęto aresztowania , wywózki do łagrów lub wcielano żołnierzy AK do Ludowego Wojska Polskiego lub Armii Czerwonej. Rozpoczęto również na szeroką skalę akcję propagandową wymierzoną w AK i polskie państwo podziemne (współpraca
z Niemcami, mordowanie żołnierzy Armii Czerwonej itp.)
2 Powstanie Warszawskie
Powstanie wybuchło 1 sierpnia 1944 r. o godzinie „W” (1700 ). Do walki z Niemcami przystąpiło
- 25 tyś. żołnierzy AK. Niestety, tylko co dziesiąty z nich był uzbrojony. Mimo to w pierwszych dniach udało się opanować większość dzielnic i kilka ważnych obiektów: elektrownię, Pocztę Główną czy magazyny na Stawkach. Niestety w rękach Niemców pozostały: mosty na Wiśle, lotnisko, Dworzec Gdański, Cytadela i budynek PAST-y. Ludność Warszawy z entuzjazmem przyjęła rozpoczęcie powstania. Radośnie witano oddziały powstańcze i ich sukcesy. Spontanicznie budowano barykady
i wywieszano polskie flagi. Jednak Niemcy dość szybko otrząsnęli się z zaskoczenia i już 5 sierpnia przystąpili do odzyskiwania utraconych terenów. Krwawe walki w Warszawie trwały do 2.10.1944 r. Na mocy układu z Niemcami ocalali powstańcy mieli trafić do obozów jenieckich, a ludność cywilna musiała opuścić miasto. W trakcie 63 dni powstania w walkach poległo 18 tyś. powstańców i ok. 180 tyś. mieszkańców Warszawy. Straty niemieckie to 17 tyś zabitych oraz 9 tyś rannych żołnierzy.
3 Armia Krajowa po upadku powstania
Klęska powstania warszawskiego i niepowodzenie Planu „Burza” zmusiły walczące jeszcze oddziały AK do ponownego zejścia do konspiracji. 19 stycznia 1945 r. nowy dowódca AK gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” wydał rozkaz o rozwiązaniu AK. W konspiracji mieli pozostać dowódcy skupieni
w organizacji „Nie”(„Niepodległość”). Jednak rozkazu komendanta nie posłuchało wiele oddziałów, które postanowiły nadal trwać z bronią w ręku.
Zadanie domowe – Korzystając z podręcznika lub innych źródeł informacji podaj przyczyny wybuchu powstania warszawskiego.
Pracę napisaną w programie Microsoft Word prześlij na adres historia.sp2020@wp.pl
Dariusz Nastaj