12.05.2020 r.
Temat: Komuniści i ich program
1 Powstanie Polskiej Partii Robotniczej i Gwardii Ludowej
W sierpniu 1941 r. w Moskwie zapadła decyzja o utworzeniu na ziemiach okupowanej polski nowej partii komunistycznej. W tym celu na polecenie Stalina, w grudniu 1941 r. zostaje zrzucona do Polski grupa inicjatywna. W jej skład weszli m.in. Marceli Nowotko, Bolesław Mołojec i Paweł Finder. 5.01.1942 r. w okupowanej Warszawie powstała Polska Partia Robotnicza (PPR). Pierwszym sekretarzem PPR został Marceli Nowotko. Następnie komuniści przystąpili do tworzenia swojej siły zbrojnej w postaci Gwardii Ludowej (GL), którą potem przemianowano na Armię Ludową (AL.), a jego dowódcą został Michał Żymirski.
2 Działalność komunistów polskich w ZSRR
1 marca 1943 r. powstał w Moskwie Związek Patriotów Polskich (ZPP), na czele którego stanęła Wanda Wasilewska. Z inicjatywy ZPP przystąpiono do formowania w Sielcach nad Oką 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, która stała się zalążkiem Ludowego Wojska Polskiego. Chrzest bojowy 1 Dywizji Piechoty miał miejsce 12.10.1943 r. w bitwie pod Lenino.
3 Powstanie Krajowej Rady Narodowej i Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
W nocy z 31 grudnia 1943 na 1 stycznia 1944 r. powstała w Warszawie Krajowa Rada Narodowa (KRN), na jej czele stanął przybyły z Moskwy Bolesław Bierut. KRN była namiastką przyszłego parlamentu. W tym czasie, gdy Armia Czerwona i Ludowe Wojsko Polskie, walcząc z Niemcami, przekroczyły przedwojenne granice Polski, w Moskwie działacze ZPP oraz członkowie KRN utworzyli Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN). 22 lipca 1944 r. PKWN wydał manifest i ogłosił się jedynym legalnym rządem w Polsce. Na czele PKWN stanął Edward Osóbka-Morawski. Siedzibą PKWN stał się Lublin, a tereny, którymi administrował nazwano Polską lubelską.
Dariusz Nastaj