04.05.2020
Temat: Prawa i obowiązki obywatela.
Obywatel w państwie demokratycznym
Demokratyczne państwo zapewnia swoim obywatelom szereg praw, ale także nakłada na nich pewne obowiązki. Jedne i drugie zapisane są w konstytucji, która jest najważniejszym aktem prawnym w danym kraju. Celem państwa jest także zapewnienie ładu i porządku wewnątrz państwa. My jako obywatele, przestrzegając i wypełniając obowiązki na nas nałożone, również przyczyniamy się do tego.
W konstytucji III Rzeczypospolitej zawarte są przepisy mówiące o prawach oraz o wolnościach obywatela. Nie określają one jednoznacznie ich granic, na przykład nie informują nas na czym polega i gdzie się kończy wolność wypowiedzi. W tym przypadku, kiedy jest mowa o wolnościach gwarantowanych przez konstytucję, obowiązuje niepisana zasada, że to co nie jest zabronione, jest dozwolone.
Prawa oraz wolności obywatelskie określają zgodnie z nasza konstytucją, trzy grupy:
- wolności i prawa osobiste
- wolności i prawa polityczne
- wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne
Art. 32 Konstytucji III Rzeczypospolitej z 1997 r. zapewnia wszystkim równość wobec prawa. Każdy z nas powinien być w ten sam sposób traktowany przez władze publiczne. Zakazana jest dyskryminacja w życiu politycznym, gospodarczym i społecznym. Konstytucja mówi o równych prawach dla kobiet i mężczyzn.
Art. 35 porusza kwestie poszanowania i ochrony praw mniejszości narodowych i etnicznych. Zadaniem państwa polskiego jest zapewnienie osobom należącym do tych grup możliwości krzewienia swojej kultury, rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji, ale także umożliwienie uczestnictwa w życiu politycznym państwa.
Do praw i wolności osobistych należą m. in.:
- prawo do życia
- nietykalność i wolność osobista
- prawo do sprawiedliwego procesu
- prawo do ochrony prawnej życia prywatnego
- prawo rodziców do wychowania dzieci w zgodzie z własnymi przekonaniami
- prawo do wolności oraz ochrony tajemnicy komunikowania się
- prawo do nienaruszalności mieszkania
- wolność poruszania się po terytorium RP
- wolność sumienia i religii
- prawo do wolności poglądów oraz do rozpowszechniania informacji
Do praw i wolności politycznych należą, zgodnie z konstytucją:
- prawo do organizowania pokojowych zgromadzeń oraz uczestnictwa w nich
- wolność zrzeszania się
- wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach społeczno-politycznych
- prawo do uczestnictwa w referendum czy prawo wyboru (prezydenta, posłów, senatorów oraz przedstawicieli do organów władzy samorządowej)
- prawo do składania wniosków, petycji oraz skarg
W zakres wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych wchodzą:
- prawo do posiadania własności oraz prawo do dziedziczenia
- wolność wyboru miejsca pracy i wykonywania zawodu
- prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
- prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, inwalidztwem czy podeszłym wiekiem
- prawo do ochrony zdrowia
- prawo do nauki
- ochrona praw dziecka
- wolność twórczości artystycznej i badań naukowych
Na obywateli państwa demokratycznego nałożone są również i obowiązki. Pod pojęciem obowiązku obywatelskiego będziemy rozumieć konstytucyjnie ustalone nakazy, kierowane do obywateli danego kraju. Każdy z nas jest zobowiązany m. in. do poszanowania praw innych ludzi, a także do przestrzegania prawa. O szczegółach związanych z przestrzeganiem i wypełnianiem przepisów prawnych informują nas poszczególne kodeksy prawa, np. kodeks prawa karnego czy kodeks prawa cywilnego.
O obywatelskich obowiązkach mówi także konstytucja. Zgodnie z nią do najważniejszych należą:
- wierność i troska o wspólne dobro narodu i społeczeństwa
- przestrzeganie prawa RP
- ponoszenie ciężarów i świadczeń na rzecz państwa (np. płacenie podatków)
- obrona Ojczyzny
- dbałość o stan naturalnego środowiska, a także ponoszenie odpowiedzialności za jego zagrożenie i niszczenie. (oprac. Joanna Sapeta)
Bardzo proszę przeczytajcie i głęboko przemyślcie.
Pozdrawiam I.Sokołowska