01.06.2020r.
Temat: Włókna naturalne, sztuczne i syntetyczne.
Włókna są podstawową jednostką struktury wielu materiałów, występują zarówno w materiałach naturalnych jak i produkowanych przez człowieka. Włókna – to struktury o długości przynajmniej 100-krotnie większej od jej średnicy.
Proszę, zapoznać się z materiałem pod wskazanym linkiem oraz doświadczeniami, a następnie zapisz notatkę w zeszycie.
https://epodreczniki.pl/a/wlokna-naturalne-sztuczne-i-syntetyczne/DGQKwcYV4
- Podział włókien na naturalne, sztuczne i syntetyczne.
Włókna naturalne są pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego.
Włókna naturalne mogą być włóknami celulozowymi (włókna roślinne) lub białkowymi (włókna zwierzęce). Znane są też włókna naturalne mineralne (azbest).
Włókna roślinne pozyskuje się z różnych części roślin – nasion (bawełna), łodyg (len, konopie, juta, ramia), liści (sizal) lub owoców (włókna kokosowe).
Włókna pochodzenia zwierzęcego uzyskuje się na przykład z włosów ssaków (wełna, włosie), a także z wydzielin zwierzęcych (jedwab).
Włókna mineralne to włókniste substancje nieorganiczne naturalne (azbest) lub sztuczne (zamienniki azbestu, włókna szklane, wełna skalna lub żużlowa, włókna ceramiczne).
Włókna syntetyczne – wytwarzane z surowców pochodzenia naturalnego, np. wiskoza z celulozy, anilana, nylon.
Włókna sztuczne – wytwarzane z substancji otrzymywanych na drodze syntezy chemicznej, wytwarzane z naturalnych polimerów np. jedwab sztuczny. Surowce do produkcji włókien sztucznych:
– nieorganiczne – szkło, tlenki, węgiel, metale,
– organiczne – celuloza, białka, kauczuk,
- Doświadczenie 1. Odróżnianie włókien naturalnych pochodzenia zwierzęcego od włókien naturalnych pochodzenia roślinnego.
| Opis :Przeprowadzono doświadczenie chemiczne polegające na spalaniu tkaniny wełnianej i bawełnianej.
Obserwacje: Tkanina wełniana pali się powoli i gaśnie gdy wyjmie się ją z płomienia palnika. Podczas spalania w powietrzu unosi się charakterystyczny, nieprzyjemny zapach. Tkanina bawełniana spala się szybko i całkowicie. Pozostaje po niej jasnoszary popiół. Po wyjęciu z płomienia palnika tkanina pali się. Wniosek: Bawełna jest włóknem pochodzenia naturalnego zbudowanym z celulozy. Wełna to włókno pochodzenia zwierzęcego, zawiera w sobie białko – keratynę. |
||
| 3. Doświadczenie 2. Odróżnianie jedwabiu sztucznego od naturalnego | ||
Opis: Na próbki jedwabiu naturalnego i jedwabiu sztucznego podziałano stężonym roztworem kwasu azotowego (V).
Obserwacje: Na jedwabiu naturalnym pojawia się żółte zabarwienie, natomiast na próbce jedwabiu sztucznego nie widać zmian.
Wniosek: Jedwab naturalny zawiera białko. Powstałe zabarwienie świadczy o pozytywnym wyniku próby ksantoproteinowej. Jedwab sztuczny nie zawiera białka.
- Włókna syntetyczne otrzymuje się z polimerów lub polikondensatów syntetycznych (poliamidy, poliestry, poliuretany),
Doświadczenie 3. Otrzymywanie nylonu. https://www.youtube.com/watch?v=iMp2hQEOu3k
| Włókno
syntetyczne |
Surowiec | Właściwości i zastosowanie |
| poliamidowe | poliamidy (PA) nylon 6/ stylon, nylon 66 | włókna odporne na działanie wody, rozcieńczonych roztworów kwasów i zasad oraz rozpuszczalników, duża wytrzymałość mechaniczna i rozciągliwość, niegniotliwe, produkcja rajstop, pończoch, tkanin dekoracyjnych, lin, wykładzin dywanowych, dodatek do tkanin z włókien naturalnych, tkaniny namiotowe, na czasze spadochronowe, na parasole, tkaniny membranowe (nieprzepuszczalne dla kropel wody ale przepuszczalne dla pary wodnej i gazów, goreteks – tkanina produkowana na bazie nylonu i teflonu jest wodo i wiatroodporna) |
| poliuretanowe | poliuretany (PUR) | włókna o dużej sprężystości, odporne na utlenianie i promieniowanie słoneczne,włókna do produkcji rajstop, odzieży sportowej |
| poliestrowe | poliestry (PET) | włókna o dużej odporności mechanicznej i chemicznej, łatwe w praniu, szybko schnące, niegniotliwe, tkaniny polarowe stosowane są do produkcji odzieży, lin, tkanin dekoracyjnych (firany, zasłony, obrusy) dodatek do tkanin z włókien naturalnych |
| akrylowe | poliakrylonitryl | włókno wełnopodobne,elana stosowana do produkcji ubrań i dzianin, może być dodatkiem do tkanin wełnianych. |
- Włókna specjalne
– Włókna aramidowe – włókna należące do grupy poliamidów, tkanina (Kevlar) odporna jest na ogień, przecięcia, uderzenia pocisków, produkcja kamizelek kuloodpornych, rękawic, hełmów, kasków, strun rakiet tenisowych, wewnętrznych powłok nart
– włókna węglowe – uporządkowana struktura nadaje im dużą wytrzymałość mechaniczną, składają się prawie wyłącznie z grafitu, powoduje, że są one nietopliwe i odporne chemicznie, produkcja wyrobów o dużej wytrzymałości mechanicznej i małej masie (np. żagle),
– włókna biostatyczne – włókna z osadzonymi na krzemionce kationami srebra, które mają działanie bakteriostatyczne,włókno stosowane jako wyściółka do butów sportowych.
– włókna szklane – stopione i wyciągnięte (wyciskane) szkło w nic,produkcja światłowodów, z domieszką z innych włókien odzież specjalną do służb ratowniczych (odzież ognioodporna),
- Podsumowanie
Włókna naturalne pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego występujące w przyrodzie, które po odpowiedniej obróbce mogą być wykorzystane do produkcji tkanin; jedynym naturalnym włóknem mineralnym jest azbest.
Najczęściej wykorzystywane – zwłaszcza do produkcji odzieży –włókna naturalne to bawełna, wełna, len i jedwab.
- Zadanie domowe
Zapisz w zeszycie zalety i wady wełny oraz bawełny.
Rozwiąż w zeszycie zadania 1,2 oraz 3 z podręcznika, strona 185.
Informacja! Za dwa tygodnie 15 czerwca odbędzie się sprawdzian z działu „Odzież i opakowania”. Link do testu zostanie umieszczony o godzinie 11.40 na e-dzienniku.
Pytania oraz informacje zwrotne, proszę kierować na podany adres e-mail lub poprzez dziennik elektroniczny, wpisując w tytule imię i nazwisko ucznia oraz klasę
Pozdrawiam
Justyna Filipiak