15. 05. 2020r.
TEMAT: Dekada Gierka.
Celem dzisiejszej lekcji będzie omówienie polityki państwa polskiego za rządów Edwarda Gierka.
Materiał będziemy realizowali w oparciu o podręcznik – str. 348-357
ZAGADNIENIA:
- Polityka gospodarcza i jej wpływ na życie społeczeństwa. – za rządów ekipy Gierka nastąpiła największa w historii PRL akcja industrializacyjna. Sztandarową inwestycją dekady była budowa Huty Katowice w Dąbrowie Górniczej. Rozpoczęto tworzenie dwóch nowych zagłębi – koło Bełchatowa (węgiel brunatny i energetyka) i Lublina (węgiel kamienny). Inwestowano również w modernizację hut w Ostrowcu Świętokrzyskim i Zawierciu oraz w Zagłębiu Miedziowym. Rozbudowywano przemysł chemiczny w Płocku, Puławach, Toruniu i Włocławku. Na Wybrzeżu Gdańskim wybudowano Gdańskie Zakłady Rafineryjne i Port Północny. Równocześnie poprawiała się zasobność portfeli Polaków. Gierek dochodząc do władzy zawiesił forsowaną przez wcześniejszą ekipę podwyżkę cen żywności. Rosły natomiast w szybkim tempie płace. Dobrobyt na kredyt nie mógł trwać wiecznie – zagraniczni wierzyciele zaczęli domagać się zwrotu pożyczek.
- Wzmocnienie sojuszu z ZSRR.
- Wydarzenia w Radomiu i Ursusie-czerwiec 1976. – w 1975 r. doszło do załamania równowagi na rynku artykułów żywnościowych. Konieczność jego zrównoważenia wymusiła na rządzie unikaną do tej pory podwyżkę cen. czerwcu 1976 r. robotnicze protesty sprawiły jednak, że podwyżkę odwołano. Władze, nie mogąc już dłużej ukrywać fatalnego stanu polskiej gospodarki, proklamowały „manewr gospodarczy” – czyli zwiększenie produkcji na potrzeby rynku, wzrost budownictwa mieszkaniowego. Posunięcie te pozostały praktycznie na papierze. Gospodarka znajdowała się już na równi pochyłej prowadzącej do krachu. Dobiła ją zima 1978/1979 nazwana zimą stulecia. W związku z brakami energii gwałtownie spadła produkcja wielu zakładów.
- Początek demokratycznej opozycji w Polsce.
- Powstanie Komitetu Obrony Robotników (KOR) – 1976 r.
- Powstanie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) – 1977 r.
- Powstanie pierwszej opozycyjnej partii politycznej – Konfederacji Polski Niepodległej (KPN) – 1979 r.
- 5. Kultura i sport w PRL.
6. Początki kryzysu.
7. Relacje z Kościołem katolickim
- Poprawa stosunków między państwem a Kościołem
- Wybór Karola Wojtyły na papieża – 16 X 1978 r.
- Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski – 1979 r.
ZAPAMIĘTAJ!
Efekty polityki gospodarczej Edwarda Gierka
a. symbole „dekady Gierka”
– szybko rozwijało się budownictwo mieszkalne z tzw. wielkiej płyty
– do masowej produkcji wprowadzono Fiata 126p, co przyczyniło się do motoryzacji polskiego społeczeństwa
– poprawiło się zaopatrzenie gospodarstw domowych w sprzęt AGD i RTV (lodówki, pralki, telewizory)
– poprawiło się zaopatrzenia w żywność, w tym produkty importowane (banany, cytrusy)
b. stopniowo nasilały się negatywne zjawiska w gospodarce
– szybko wzrastało zadłużenie kraju – w 1980 r. zadłużenie wynosiło już 20 mld dolarów
– niektóre zakupione na zachodzie licencje w momencie zakupu były przestarzałe
– część kosztownych inwestycji nie zwróciła się
– polski przemysł był pracochłonny, energochłonny i materiałochłonny
– w gospodarce pojawiło się ukryte bezrobocie – zakłady zatrudniały więcej osób, niż było potrzeba, aby zapewnić wszystkim pracę.
PODSUMOWANIE:
Bardzo proszę dokładnie zapoznać się z prezentacją dotyczącą rządów E.Gierka w Polsce- Dekada Gierka-prezentacja
Zadania do realizacji po dzisiejszej lekcji:
I. Jako notatkę z lekcji proszę, abyście zapisali w zeszytach przedmiotowych wszystkie informacje zaznaczone wytłuszczonym drukiem.
II. Na podstawie udostępnionej prezentacji proszę krótko odpowiedzieć na pytania:
- W jakim okresie Edward Gierek był przywódcą państwa polskiego sprawując funkcję I sekretarza PZPR?
- Dzięki czemu możliwy był dynamiczny rozwój polskiej gospodarki, a szczególnie przemysłu spożywczego, za rządów E.Gierka?
- W którym roku z mapy administracyjnej Polski zniknęło województwo lubelskie?
- Dlaczego doszło do wystąpień robotników w Radomiu, Płocku i Ursusie w czerwcu 1976r.?
- Jakie miały zadania pierwsze wolne związki zawodowe w Polsce?
Wszelkie pytania i informacje zwrotne należy kierować poprzez komunikator, e-dziennik lub e-mail zelaga@wp.pl wpisując w tytule wiadomości imię i nazwisko ucznia oraz klasę.
Pozdrawiam!
Agnieszka Żelazowska